Sovyet birliklerinin Afganistan’dan çekilmesi 1988 Cenevre Anlaşması ile başladı. 14 Nisan 1988’de, Birleşmiş Milletler’in aracılığıyla Afganistan, Pakistan ve garantör ülkeler SSCB ile ABD’nin dışişleri bakanları arasında Cenevre Anlaşması imzalandı.
SSCB, ordusunu dokuz ay içinde, yani 15 Şubat 1989 tahine kadar geri çekmeyi taahhüt etti ve birliklerin yarısı ilk üç ay içinde, yani 15 Ağustos 1988’e kadar geri çekildi. Sovyet birliklerinin Afganistan’dan çekilme sürecini yöneten 40. Ordu Komutanı General Boris Gromov, 2019’da Sputnik’e demecinde, “Hiçbir anilik veya bilgisizlik yoktu, bilgi açıktı, gazeteler haber yapmıştı” ifadesini kullandı. İlk üç ayda Afganistan’dan 50 bin 183 asker çıktı. 50 bin 100 kişi daha 15 Ağustos 1988 – 15 Şubat 1989 döneminde Sovyetler Birliği’ne döndü.
Eski Afganistan Ordusu Generali Hafızullah Nazari, Sputnik’e açıklamasında, “Ordunun çekilme sürecinin bittiği gün 18. tugayda görev yapıyordum. Sovyet konvoyuna Hairatan’a kadar eşlik ediyorduk. Dostluk Köprüsü’nden sanki askeri geçit töreniymiş gibi hareket ediyorlardı. İnsanlar, özellikle de Afganistan Halk Demokratik Partisi (1978-1992’de Afganistan’da iktidar partisi) üyeleri, konvoya çiçek atıyorlardı. Sovyet birliklerinin Afganistan’dan gittiğine inanamıyordum, geri dönmelerini bekliyordum. Ama akşam oldu, biz de acı bir şekilde askeri birliğe döndük” diye anlattı.
Afganistan Savaşı gazisi, Hava İndirme Kuvvetleri Albayı Anatoliy Salihov, Sputnik’e demecinde, “Ordumuz çıktı, hemen ardından diğerleri geldi. Kimin girdiğini biliyorsunuz. Amerikalılar girmeye başladı ve siyasi sistem değişmeye başladı. Ülkemizdeki durum da 1990’larda değişmeye başladı, yani 1990’larda 40. ordusunda olsaydık bu kadar organize çıkamazdık. Amerikalılar gibi sadece askerleri kurtararak her şeyini, teçhizatını, silahını, imajını bırakarak, terk ederek, satarak kaçardık. Oysa biz insanlarımızı da, teçhizatımızı da, silahımızı da çıkarmayı başardık” dedi.
SPUTNİK