AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Pazartesi günü kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada esnafa destek paketini açıkladı. Erdoğan’ın yaptığı açıklamaya göre, esnafa 3 ay boyunca bin liralık bir hibe yapılacak. Paketten taksi, dolmuş ve servis işletmecisi, pazarcı, terzi, oto tamircisi, lokantacı, pastaneci, kadın ve erkek kuaförü, pansiyon, yurt, kreş, düğün salonu işletmecisi gibi kesimler faydalanacak. Açıklanan yardım paketini değerlendiren Diyarbakır esnafı, kararı eleştirerek, bin TL yardım paketinin yetersiz olduğunu belirtti.
ESNAF SADECE GİDERLERİ KARŞILIYOR
Telefon alım satımı yapan esnaflardan Taha Aldı, yapılacak olan yardımın yetersiz olduğunu söyledi. Pandemiden kaynaklı iş yapamadıklarını dile getiren Aldı, geçen sene 750 lira olan telefon fiyatlarının bu sene 2 bin liraya çıktığına dikkat çekti. İşlerinin ancak fatura, kira ve vergileri karşılayabildiklerini belirten Aldı, onca zorluğa rağmen mecburen idare etmeye çalıştıklarını söyledi.
‘ZATEN 9’DAN SONRA İŞ YAPIYORDUK’
Kuruyemiş dükkanı işleten Cihat Ayaz, esnafların pandemi ile birlikte zor durumda olduğunu kaydetti. Asgari ücretle geçinen insanların kötü durumda olduğu için kendi işlerinin de düştüğüne dikkat çeken Ayaz, “Burası Bağlar, burada yaşayan insanların durumu zaten belli. Ekmek bulamayan insanlar var. Biz de ondan kaynaklı fiyatlarımızı düşürdük. Ama yine de zorlanıyoruz. Zaten ürünlerimiz de ithal olduğu için fiyatlara da etkisi oluyor” şeklinde konuştu.
İşlettiği dükkan için 2 bin lira kira ödediğini söyleyen Ayaz, “Her ay kiraların en azından yarısını vermeleri gerekiyor. Zaten yasaklar da var. Gündüz kimse kuruyemiş almıyor, bizim sektörümüz 9’dan sonra iş yapıyordu. O da yasaklandı” ifadelerini kullandı. Ayaz, esnaf için daha kapsamlı bir yardım paketi hazırlanması gerektiğini sözlerine ekledi.
‘GEÇİNEMİYORUZ’
Mobilyacılık yapan Savcı İmre, esnafın kira ve geçim derdinden kaynaklı perişan durumda olduğunu vurguladı. Devletin en azından kiralarının ödemesi gerektiğini belirten İmre, “Esnafın işi hep birbirine bağlıdır. Manav iş yaparsa, diğer esnaflarda yapar” dedi. Kira ve faturalarının aylık 2 bin 500 lira olduğunu aktaran İmre, bu yardımın masraflarını bile karşılayamadığını söyledi. Esnafın sürekli borçlandığını kaydeden İmre, “Mecburen işçi çıkartıyor ya da işçi alamıyoruz. Geçinemiyoruz, işçinin parasını nasıl verelim” diye sordu. İnsanların büyük bir bunalım yaşadıklarına dikkat çeken İmre, bu pandemi süreci bitene kadar esnafa yardım edilmesi gerektiğinin altını çizdi. İşsizliğin de arttığına dikkat çeken İmre, durumun böyle gitmesi halinde insanların sokağa döküleceğini söyledi.
‘PAKET SERVİSİ KİME YAPACAĞIZ?’
Lokanta işleten Mehmet Halil Kaya, kira yardımından önce çalışanları için destek beklediğini söyledi. Esnafın vergi ve sigorta ödemelerinin de olduğunu hatırlatan Kaya, “İşçilere de ödeme yapmamız gerekiyor. Peki bu ödemeyi yapamadığımız zaman ne olacak? Haftada zaten iki gün kapalıyız, bu ayda 10 güne geliyor. Sadece paket servis yapabiliyoruz, fakat burası fakir kesimin oturduğu bir bölge. Kime paket servis yapacağız? Buna bir çözüm bulunmasını istiyoruz” diye belirtti. Sabah dükkanı açmanın masrafının 500 lira olduğunu vurgulayan Kaya, gün içerisinde bunu bile çıkamadıklarını söyledi.
‘PARANIN DEĞERİ KALMADI’
“Akşama kadar gelip oturuyoruz. Kazandığımız ile de işçinin parasını bile veremiyoruz” diyen Kaya, pandemi sürecinde işlerinin yüzde 100 etkilendiğini söyledi. Dövizin, altının yükselişinden kaynaklı kazançları olmadığını ama giderlerinin çok olduğunu ifade eden Kaya, şunları söyledi: “Bir torba un 160 liraya, mercimek 10 liraya çıktı. Yağın tenekesi 120’den 240 liraya çıktı. Verilen bin liralık yardım 4 teneke yağ parası ediyor. Paranın değeri kalmadı. Biz çorbayı geçen sene 7 buçuk liraya veriyorduk. Yine aynı fiyattan veriyoruz. Böyle nereye kadar gidecek?”
‘BİN TL NEDİR YA’
Mobilya dükkanı işleten Mahmut Arıslı da, en düşük kiranın 2 bin lira olduğunu belirterek, yardımların çok yetersiz olduğuna dikkat çekti. İnsanları düşünüyorlarsa bunu hakkıyla yapılması gerektiğini aktaran Arıslı, uygulanan sokağa çıkma yasaklarını eleştirdi. Bir gencin bile aylık 2 bin TL masrafı olduğunu anlatan Arıslı, “5 çocuklu insan ne yapsın. Bin TL nedir ya? Kuru ekmek alsan yanında çayı bulamazsın” diye konuştu.
Tolga Güney-Cahit Özbek / MA