Türkiye, 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci dönem milletvekilliği seçimlerine hazırlanırken, AKP döneminde birçok hakkı elinden alınan kesimler ise sandıkta hesap sormak için gün sayıyor. Artan enflasyon karşısında maaşları eriyen emekliler, bu kesimlerin başında geliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre, Ocak 2002’de en düşük emekli maaşı 216,4 lira iken, bu dönemde net aylık asgari ücret ise 163,6 liraydı. Bu dönemde en düşük emekli maaşı asgari ücretten yüzde 32 fazlaydı. AKP iktidarının 2002 yılında seçimleri kazanması ve hükümeti kurmasının ardından emekli aylıkları erimeye başladı. Ocak 2023 yılında net asgari ücret 8 bin 507 lirayken, en düşük emekli maaşı 5 bin 871 liraydı. Seçim tarihinin açıklanması ile bu oran 7 bin 500 liraya çıkarıldı. Bayram ikramiyeleri ise bin liradan 2 bin liraya çıkarıldı. Ancak, asgari ücret yıllara göre en düşük emekli maaşı, asgari ücretten yüzde 12 daha düşük.
Söz konusu duruma karşı seçim tutum belgesi yayınlayana Tüm Emeklilerin Sendikası (Emekli-Sen) Genel Sekreteri İhsan Kocabıyık, emeklilerin yaşadığı sorunlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
YOK SAYMA POLİTİKASI SONUCU
EYT’lilere emeklilik verilmesi ile birlikte emekli sayısının 26 milyona yaklaştığını ve bunun çok büyük bir kesime tekabül ettiğini belirten Kocabıyık, bu kategorinin uzun yıllardır büyük sorunlarla karşı karşıya olduğunu söyledi. Bu sorunların başında insanca yaşam isteğinin gerçekleşmemesi olduğuna dikkat çeken Kocabıyık, şunları kaydetti: “Yoksulluk, açlık hatta ölüm sınırına gelen aylıklarımız var. Son yapılan bir seçim yatırımıdır. En düşük emeklilik aylığı 7 bin 500 lira oldu ama bu 7 bin 500 lira herkese uygulanmıyor. Eşinden, çocuğundan aylık alanlara bu çok daha düşük uygulanıyor. 9 milyon civarında emekli 7 bin 500 lira aylık alıyor. Açlık sınırının 9 bin 500 lira, asgari ücretin 8 bin 500 lira olduğu, doların da 20 lirayı geçtiği bir ülkede bırakın hayatı sürdürmeyi günlük ihtiyaçlarınızı bile karşılamanız mümkün değil. O parayı, sadece ekmeğe, sadece doğalgaza verseniz ancak yeter. EYT konusunda da çok büyük bir kandırmaca söz konusu. Güya Mart ayında bu yasa değişikliği yapıldı. Mart ayından bu yana emeklilik için müracaat edenler hala aylıklarını alamdı. Alacaklarını söylüyorlar, yetiştiremediklerini söylüyorlar. Yani tam bir emeklilerin gözden çıkarma, yok sayma, inkar etme politikasının bir sonucu olarak emekliler dağılmış, pazar yerlerinde çöpe atılmış meyve sebzelerle, bırakın eti kemik alıyor, kaynatıp suyunu kullanmak için. O bile artık pahalı gelmeye başladı. Elektriği, doğalgazı yakmaktan korkar hale geldiler. Hastane kapısına gittiğimizde hastalığımızdan ziyade ne kadar katkı payı ödeyeceğimizi düşünüyoruz. Bu, ülkenin emeklilerine karşı sürdürdüğü, inkarcı, yok sayma, yük sayma politikalarının bir sonucu.”
İNSANCA YAŞAM TALEBİ
Söz konusu politikalara karşı 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28’nci dönem parlamento seçimlerinde tutum sergileyeceklerini belirten Kocabıyık, “Geçmişten bugüne örgütlü mücadelemizle içinde bulunduğumuz bu durumu değiştirmeye, daha iyi bir noktaya gelmek için çaba gösterdik. 14 Mayıs’ta ülkemiz açısından çok ciddi bir kırılma sayılabilecek seçimler var. Elbette bu seçimle de bu tutumumuzu göstereceğiz. Biz emekliler açısından daha demokratik bir ülke, emeğe dayalı bir ülke, kardeşlik içinde, özgür bir ülke istiyoruz. İnsanca yaşamak istiyoruz, laik bir ülke istiyoruz, eşitlik içinde bir ülke istiyoruz. Bu tutumumuzu seçim sandıklarında da göstereceğiz” diye konuştu.
MÜCADELE KARARLILIĞI
Türkiye’de uygulama ve sonuçları açısından bir faşizmin olduğuna dikkat çeken Kocabıyık, AKP-MHP iktidarı ve saray rejiminin bu faşizmin uygulayıcısı ve yol açıcısı olduğun söyledi. Bu rejime karşı en geniş ittifakın kurulması gerektiğini söyleyen Kocabıyık, şöyle konuştu: “Sömürülen halkların, yok sayılanların, kadınların, işsizlerin, gençlerin bu cepheyi oluşturup saray rejiminin faşist uygulamalarına karşı daha demokratik bir ülke mücadelesini sürdürmesi gerekiyor. Biz, 1 Mayıs’ı bunun bir adımı olarak görüyoruz. Bu konuda üstümüze düşeni yapmakta kararlıyız. Anti-demokratik uygulamalara karşı çıkmakta, emekli sendikalarının yok sayılmasını, örgütlenme hakkımızın engellenmesine karşı mücadele etmekte kararlıyız. Haklarımızı almak için, insanca bir yaşam için kararlıyız. Bütün bu kararlılığımızı 1 Mayıs’ta da ifade edeceğiz. Biz 1 Mayıs’ı 14 Mayıs’ta yapacaklarımızı dosta düşmana anlatacağımız bir gün olarak değerlendiriyoruz. Emekliler, Emekli-Sen olarak 1 Mayıs’ı bu anlamda kutlayacaklar ve değerlendirecekler.”
“GELECEĞİMİZ İÇİN OY KULLANACAĞIZ”
Emeklilerin pek çok sorunun olduğuna dikkat çeken Kocabıyık, “Biz, bize destek olacak, geleceğimize sahip çıkmamıza imkan sunacak yapılara oy kullanacağız. Demokratik bir ülke istiyoruz. Siyasal tercihimizi bundan yana kullanacağız. Tutum belgemizi de tüm siyasal gruplara ileteceğiz. Ülkemizdeki tüm emeklilerden 14 Mayıs’ta gönül rahatlığı ile kendi geleceklerini inşa edeceğine olan inançlarıyla oy kullanmalarını, tutum almalarını, kendi geleceklerine sahip çıkmalarını istiyoruz. Bu kardeşlik barış huzur ülkesini hep birlikte kuracağız” diye konuştu.
Yüsra Batıhan / MA
