Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın enflasyonla mücadele ve ekonomiyi düzlüğe çıkarma adı altında yürürlüğe koyduğu vergiler ekonomistler tarafından tartışılırken, “vergi kaçakçılığıyla mücadele” adı altında yapılan her alış-veriş incelemeye tabi tutuluyor. Hemen hemen tüm ödemelerin bankalar üzerinden yapılması zorunlu kılınırken, geçmiş döneme ait satışlar da incelemeye alındı.
Bu kapsamda Riha merkez Haliliye ilçesindeki evini bir yıl önce satan Mehmet Toprak (53) isimli yurttaş, valiliğin belirlediği komisyonun tespit ettiği rayiç bedeli üzerinden vergi ödediğini, ancak şimdi rayiç bedelinin düşük gösterildiği gerekçesi ile yüzde 25 faizle yeni vergi istendiğini belirtti.
‘KOMİSYONUN BELİRLEDİĞİ TUTARI ÖDEDİK’
2024 yılında Haliliye ilçesine bağlı Sırrın mahallesinde bulunan dairesini sattığını anımsatan Toprak, “Bu evi satmaya karar verdik. Belediyeye gittik. Çevre Temizlik Vergisini, devletin komisyonlarının belirlediği rayiç bedeli üzerinden ödedik. Aradan bir yıl geçti, Gelir Dairesi Başkanlığı’ndan (GİB) tebligat geldi. Tebligatta geçtiğimiz sene ödediğimiz 2 bin 595 TL’nin eksik olduğunu ifade etmişler. Bu parayı rayiç bedeli üzerinden kendileri belirledi. Biz onların kurduğu komisyonun belirlediği parayı ödedik” dedi.
‘3 KATINI FAİZİ İLE İSTİYORLAR’
Riha’da farklı kişilere de benzer tebligatın gönderildiğini söyleyen Toprak, “Bizden geçmişe dönük vergi almaya başladılar” dedi. Toprak, “Bizden haksız kazanç elde ediyorlar. Tapu dairesine giderek hakkımı savunmak istedim. Bu evin değerini kendilerinin belirlediğini, bizim de belirlenen tutarı ödediğimizi söyledim. Neden bu tebligatı gönderdiklerini sorduğumda, ‘git vergi dairesinden öğrenirsin neden olduğunu’ dediler. Devlet, devletten şikayetçi ama ortada biz yanıyoruz” diye belirtti.
Toprak, kendisinden ödediği paranın 3 katının yani yüzde 25’nin istendiğini söyledi.
YASA NE DİYOR?
Emlak vergisi, taşınmazın cinsi ve bulunduğu kente göre değişiklik gösterebiliyor. Ödenmesi gereken tutar, taşınmazın satış esnasında belirlenen rayiç bedeli üzerinden hesaplanıyor. Konutlardan binde 1, mesken dışı binalardan binde 2, arazilerden binde 1, arsalardan ise; binde 3 oranında emlak vergisi alınıyor. Rayiç bedeli, illerin valiliklerince belirlenmiş komisyon tarafından belirlenir. Bu komisyonlar, malların analizini yaparak en düşük hangi fiyata satılması gerektiğini belirler. Böylelikle bir malın, taşınmazın değeri altında alım-satım yapılmasının önüne geçilmiş olur.
MA / Ceylan Şahinli
