Siirt’in Eruh İlçesi’ne bağlı Kuşdalı (Şavura) köyünden geçen Zorava Çayı’nda, 2015 yılında köylülerin tepkilerine rağmen Hidroelektrik Santrali (HES) yapıldı. Beş yıl içinde tamamlanan HES’e yaklaşık 7-8 kilometre uzaklıkta yeni bir santral kurulmak isteniyor. Devlet Su İşleri (DSİ) ile Tigris Enerji Üretim A.Ş. tarafından ortak yapılacak proje, 21 Mart 2019 tarihinde “Mergi Regülatörü ve Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisi için Su Kullanım Hakkı Anlaşması” kapsamında imzalandı.
İKİ KEZ YÜRÜTME DURDURULDU
Köylüler, firmayla yapılan anlaşma sonrası hazırlanan Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporunun “usule uygun yapılmadığı” için yürütmenin durdurulması amacıyla 25 Nisan 2019 tarihinde Siirt İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme, beş gün sonra 30 Nisan’da, “Dava konusu işlemin uygulanması halinde yapılması planlanan projenin inşaata başlanabileceği, projenin ekolojik dengeyi etkileyebileceği, bu durumun ise telafisi imkansız veya güç zararlara sebebiyet vereceği” gerekçesiyle yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kararın ardından projenin sürdürülme girişimleri nedeniyle köylüler ikinci defa “ÇED raporunun usule uygun yapılmadığı” gerekçesiyle mahkemeye başvurdu. Mahkeme, 10 Haziran 2019 tarihinde ikinci kez yürütmeyi durdurma kararı verdi.
MAHKEME BAŞKANI İPTAL İSTEDİ
İdare Mahkemesi’nde, davanın son duruşmasında ÇED raporunun iptali talebi görüşüldü. Üç kişilik mahkeme heyetinden iki hakim raporun iptaline ilişkin yapılan başvuruya ret oyu verirken, mahkeme başkanı Mehmet Altay ise raporun iptali yönünde karar verdi. Atlay, kararını şu şekilde ifade etti: “Mahkememizce yapılan keşif sonucunda alınan bilirkişi raporunda inşaat aşamasında faaliyet gösterecek geçici tesislerden olan kırma eleme tesisi hazır beton santralinin etkileri ile tedbirlerine yer verilmediği, ayrıca faaliyetin gerçekleştireceği hat ve yapımdaki diğer faaliyetlerin çevresel etkinleşme nasıl bir yansıması olacağı ile ilgili gerekli değerlendirmelerin olmadığı tespitlerine yer verildiği görülmekte olup dava konusu Mergi Regülatörü ve HES projesine ilişkin davalı idareden alınan çevresel etki değerlendirme olumlu kararının ‘Kırma, Eleme Tesisi ve Hazır beton Santrali’ne ilişkin kısmi yönünde iptaline karar verilmesi gerektiği görüşü ile aksi yöndeki çoğunluk görüşüne katılmamaktayım.”
KÖYLÜYE MASRAF
Mahkeme heyeti ayrıca, dava süresince oluşan 15 bin TL masrafın davacılar tarafından ödenmesine de karar verdi. Mahkemenin “ret” kararı üzerine köylüler Danıştay’a temyiz başvurusunda bulundu.
Fethi Balaman / MA