Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından Agirî’nin kuzeydoğusunda bulunan Dodo (Altınçayır) Deresi üzerinde Yazıcı Barajı inşa edildikten sonra, bölgede 16 köyü kapsayan bir sulama birliği oluşturuldu. “Yazıcı Sulama Birliği” adıyla kurulan birlik, köylülere yağmurlama, damlama ve salma su imkanı sunuyor. Birlik, söz konusu hizmet için sulama kapsamındaki bölgelerde dekar başına 240 TL, kapsamda olmaya alanlar için ise dekar başına 400 TL su parası alıyor. Bölgedeki su kaynaklarını tekeline alan birlik, barajla ilgisi olmayan derelerden geçen suyu kullanan yurttaşlardan bile para alıyor.
DSİ SUYU TEKELİNE ALDI
Kendisi de çiftçi olan Aşqele Köyü Muhtarı Erkan İncekaya (54), DSİ tarafından oluşturulan sulama birliğinin halkı nasıl mağdur ettiğini anlattı. Çiftçilik yaparken en önemli sorunlarından birinin su olduğunu kaydeden İncekaya, “DSİ, bölgemizde sulama barajı yaparak tarımsal su projesi yaptı. Bu proje kapsamında ana sulama kanalları ve hidrofor sistemi yaptı. Bu sistemle tarım arazilerine su taşımayı planladı. Bunu yaptıktan sonra bizim suyumuzu bile bize parayla satmaya başladı” dedi.
Proje kapsamında olan köylerdeki çiftçilerden dekar başına geçen yıl için 240 TL aldığını belirten İncekaya, “Örneğin Aşkale köyündeki araziler için proje tamamladı. Tamamladığı bu bölgeye suyu dekar başına 240 TL’den satıyor. Ama hemen yanımızdaki Tezer köyüne proje uygulanmadı. Sulama Birliği tarafından kanallar çekilmedi. Oradaki yurttaşlar, ana sulama kanalından kendi imkanıyla su aldığı zaman dönüm başına 400 TL para istiyor. Buna gerekçe olarak da ‘saha dışı’ deniliyor. Bir yan 240 TL su alırken diğer taraf 400 TL’ye alıyor. DSİ’nin bu projesinin ardından kendi nehrimizden su bile alamaz olduk. DSİ, ‘bu su bizimdir’ diyor ve dönüm başına bizden para alıyor. DSİ ve sulama birliğinin alakası olmayan kaynak sularını kullandığımız zaman da ceza kesiyorlar” diye belirtti.
‘KENDİ TOPRAĞIMIZDA KALAMIYORUZ’
100 dönüm için 24 bin TL su parası ödediklerini söyleyen İncekaya, “Saha dışı dedikleri yerde 100 dönüm toprak eken bir insanın 40 bin TL su parası vermesi gerekiyor. Maliyetimiz sadece su değil, aynı zamanda tohum, gübre, ilaç ve diğer maliyetlerle artık belimiz bükülüyor. Böyle giderse insanlar ekim yapamayacak. İnsanlar çiftçilik yapamayınca mecburen batıya göç etmek zorunda kalacak. Gençlerimiz artık inşaatlarda çalışmak için göç etmek zorunda. Kendi toprağımızda kalamaz durumdayız. Kaynak bizim kaynağımız, su bizim suyumuz ama para istiyorlar. 2025 yılı için bu fiyat daha belirlenmedi ama 300 TL’ye çıkacak gibi görünüyor” diye konuştu.
‘BÖYLE GİDERSE ARAZİ BOŞ KALACAK’
Aynı köyde yaşayan çiftçi Halit Irmak (62) ise, geçen yıl 25 dekar alan ektiğini ve kendisine 5 bin 863 TL su parası geldiğini söyledi. Arpa, buğday, şeker pancarı ve ayçiçeği gibi ürünler ektiğini kaydeden Irmak, “Toprağımızı ektiğimiz zaman suyumuzu bile parayla alıyoruz. DSİ, bizim suyumuzu bize parayla satıyor. Su kaynağı bizimdir ama DSİ, bu kaynak üzerinde bir baraj kurmuş. Bu barajdan bıraktığı su için bizlerden para alıyor. Bu yıl 25 dönüm ekim alanım için bana 6 bin TL su borcu çıkarmış. Tohum, gübre, su derken çok fazla girdi maliyetimiz oluyor. Böyle giderse artık arazimizi boş bırakmak zorunda kalacağız” ifadelerini kullandı.
MA / Ömer Akın
