Havaların ısınmasıyla birlikte kış mevsiminde Viranşehir ve Harran gibi ilçelerde bulunan Koçerler, bin 957 rakımı bulan Qerejdax’a göç etti. Qerejdax’ın serin havasında kurdukları çadırlarla hayvanlarını besleyen Koçerler, kuraklıktan dolayı zor günlerin kendilerini beklediğini dile getirdi. Binlerce koçerin geldiği Qerejdax’da serin hava koşullarda hayvancılığı sürdürülürken, yetersiz yağıştan endişe duyuyor. Qerejdax’ın geçen seneye oranla daha kurak olduğunu belirten Koçerlerden Hayat Satan (45), bir ay sonra hayvanlarını tekrar Viranşehir’e götürerek, samanla beslemek zorunda kalacaklarını söyledi.
DOĞDUĞUNDAN BERİ KOÇER
Qerejdax’ın Mita Mutrî alanında kuzulara bakan Satan, doğduğundan beri koçerlik yaptığını dile getirdi. Kış mevsiminde Viranşehir’de tuttukları küçükbaş hayvanlarını yaz aylarında Qerejdax’a getirdiklerini ifade eden Satan, yaklaşık 25 gündür bölgede olduklarını belirtti. Hayvanlarla uğraştıklarını ve akşama kadar hayvanların yanında olduklarını ifade eden Satan, yaylalara bu yıl çıkamayacaklarını söyledi. Kimsenin kendilerine yer vermediğini ve hayvanları yaylalara götürecek mecallerinin kalmadığını kaydeden Satan, “Eskiden biz yazın sürekli Qerejdax’daydık. Artık buralar da kurudu. Fazla kalamıyoruz. Burada hayvanların yiyeceği otlar bitene kadar kalacağız” dedi.
KURT TEHLİKESİ
Qerejdax’dan sonra hayvanlarını Viranşehir’deki evlerine götüreceklerini belirten Satan, Qerejdax’da oldukları vakitte ise hiç boş duramadıklarını söyledi. Satan, “Biz sabahtan akşama kadar hayvanların yanındayız. Qerejdax’da kurtlar çok var. Bir çay, bir yemek yedikten sonra direk hayvanlarımızın yanına mecburen geliyoruz” şeklinde konuştu.
QEREJDAX’DA KURAKLIK
Otların yeterinde yeşermediğini belirterek, kuraklığa dikkati çeken Satan, “Kuraklık var bu sene. Bir yağmur yağsaydı, belki biraz rahatlardık. Bu sene kuraklık nedeniyle çok zahmetli buralar. Hayvanlar bir şey yiyemiyor. Yağmur yağmazsa hayvanları alıp Viranşehir’de samanla mecburen besleyeceğiz” diye belirtti.
VERİM DÜŞTÜ
Qerejdax’ın havası, suyu ile çok güzel olduğunu söyleyen Satan, yalnızca yeterince bitki olmamasından kaynaklı hayvanların bu sene zorlandığını dile getirdi. Sağımını yaptıkları sütü günlük yanlarına gelen şirketin satın aldığını sözlerine ekleyen Satan, “Sütü 5 TL 50 kuruş gibi ucuz bir fiyata alıyorlar. Masraflarımız dahi çıkmıyor. Hayvanlarımız ot olmadığından dolayı, zayıfladığından süt veremiyor” dedi.
Hem çadır işleri hem de hayvanlarla ilgilendikleri için kadınların daha fazla zahmet çektiğini ifade eden Satan, “Kimse olmadığından dolayı da bunu yapmaya mecburuz. Eskiden beri Qerejdax’ı seviyoruz. Bölgede birçok yerine geçtik yıllardır Qerejdax’ın. Buradan gidince biz çok özlüyoruz. Şimdi gündüz çadır kaynıyor ama akşamları çok güzel. Bu sene yağış azlığından dolayı kereng ve pancarda yok, toplayamıyoruz” ifadelerini kullandı.
PEYNİR YAPILIYOR
Hayvancılığın artık çok zor olduğunu kaydeden Satan, “Ben kendimi bildim bileli hayvanların içindeyim. Kuzulara bakıyorum, berivanlık yapıyorum” dedi. Berivanlık yaparak süt sağımında bulunduklarını anımsatan Satan, ardından peynir yaptıklarını ve kendi ihtiyaçlarını ayırdıktan sonra kalanı da satarak geçimini sağladıklarını söyledi.
Müjdat Can / MA
