Dört gün süren Kurban Bayramı sona erdi. Ekonomik krizin derinleştiği Kürdistan ve Türkiye’de temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta zorlanan yurttaşlar, seyahat özgürlüğünden de mahrum kalıyor. Çevre kentlere gidiş için otobüs fiyatları kişi başı 500-700 TL arasında değişirken, daha uzak kentlere gidişlerde kişi başı otobüs fiyatı en az 900 TL’den başlıyor. Yurttaşlar, bilet fiyatlarına gelen zamlardan dolayı seyahat edemezken, seyahat firmaları da ekonomik anlamda zorlanıyor. Amed Otogarı’nda mikrofon uzattığımız firma çalışanları, bu bayram otogarda yolcu yoğunluğunun olmadığını ve bunun en büyük nedeninin ekonomik kriz olduğunu söyledi.
‘SESİMİZİ KİMSE DUYMUYOR’
Öz Diyarbakır firmasında çalışan Mehmet Güntürk, geçen bayramın yolcu yoğunluğu bakımından bu bayramdan çok daha iyi olduğuna dikkat çekerek, yurttaşların mecbur kalmadıkça seyahat etmediğini belirtti. Yakıt fiyatlarının litresinin 50 TL’ye yaklaştığını hatırlatan Güntürk, bu nedenle Amed’den İstanbul’a otobüs fiyatlarının 2 bin TL’ye kadar çıktığını söyledi. Güntürk, “Bir tesise gidiyorsun, yemek yiyorsun 500 TL. Üç kişi otobüse binerse 6 bin TL para yapıyor. Eskiden ucuzdu, 1.200-1.300 TL’ye İstanbul’a yolcu götürüyorduk. Vatandaş şu an gidemiyor. Herkes mağdur durumda. Sesimizi de kimse duymuyor. Vatandaş tatile gidemiyor. Eskiden buradan gidip Dîlok’ta geziyordu, alışverişini yapıyordu, tekrar Amed’e geliyordu. Şimdi kimse eskisi gibi gidemiyor” dedi.
Özlem Diyarbakır firmasında çalışan Ramazan Aslan da bayram öncesinde yolcu yoğunluğunun hiç olmadığını, bayramla birlikte biraz hareketlenme yaşandığını fakat yine de eski bayramlardaki yoğunluğun olmadığını belirtti. Bu bayramın eski bayramlar kadar yoğun olmamasının ekonomik krizle bağlantılı olduğuna işaret eden Aslan, “Sektörümüz zarar görüyor. Pahalı olduğu zaman millet çok fazla otobüsü tercih etmiyor” dedi.
ESKİSİ KADAR ARAÇ YOK
Lüks Fırat Turizm Genel Müdürü Ümit Karabulut, bu bayram eski bayramlar kadar yolcu olmadığını belirterek, “Eskiden Fırat Turizm olarak bayram günleri Xarpêt-Meletî’ye çıkardığımız araç sayımız 30-40 iken bu bayram dört gündür bir şey yok. Aşırı bir yoğunluk bekliyorduk. Şu anda günün yarısı bitmek üzere ve çıkardığımız araç sayısı 9.” diye kaydetti.
ÖĞRENCİLER ETKİLENDİ
Yolcu yoğunluğunun az olmasının nedenlerinden birinin tatilin kısa olması ve öğrencilerin olmaması olduğunu sözlerine ekleyen Karabulut, en büyük nedenin ise ekonomik kriz olduğunu belirtti. Karabulut, “Artık yol biletleri eskisi gibi hesaplı gelmiyor. Emekli olan bir ailenin öğrenci okutabilmesi günümüz şartlarında imkânsız gibi bir şey. O yüzden yılda üç defa gidip gelen öğrenciler bunu bire düşürmüş. Yani geçen bayram gelenler bu bayram gelmiyor” dedi. Ekonomik krizin seyahat özgürlüğünü kısıtladığına dikkat çeken Karabulut, kendilerine destek verildiği takdirde öğrencilere yardımcı olabileceklerini ifade etti.
SEFER SAYISINDA YARI YARIYA DÜŞÜŞ
Öz Elazığlılar firmasında çalışan Sedat Çiftçi de yolcu sayısının düşüklüğünden yakındı. Çiftçi, “Bilet fiyatları yüksek olduğu için insanlar kendi arabalarıyla gidiyor. Uçaklar ucuz olduğu için uçakları tercih ediyorlar.” dedi. Önceki bayramlarda günde 10 araç çıkardıklarını söyleyen Çiftçi, bu sayının 5’e düştüğünü belirtti. Ekonomik krizden kaynaklı yaşadıkları sorunun çözümünün iktidar yetkililerinde olduğunu sözlerine ekleyen Çiftçi, “Çözüm bizde değil. Mazot ucuz olsun, biletler de ucuzlar, herkes yolculuk yapar. İstanbul’a gitmek için 2 bin TL kim verebilir? Bir fakir fukara nasıl yolculuk yapsın? Maliyetler yüksek olduğu için otobüsçü de haklı. İstanbul’a gidiş-geliş 50-60 bin TL yakıt yakıyor” dedi.
‘EK SEFER KALDIRAMIYORUZ’
Yeni Diyarbakır Seyahat Otogar Müdürü Mustafa Talmaç da yoğunluğun olmamasının ekonomiyle bağlantılı olduğunu kaydetti. Talmaç, “Milyonluk yeni araç getiriyoruz, araç yenileme yapıyoruz ama umduğumuzu bulamıyoruz. Eski bayramlar gibi değil. Eskiden ek seferler kaldırıyorduk, şimdi ek sefer kaldıramıyoruz. Bir aracın dolması için mücadele ediyoruz. Bayram günleri 5-6 ek araç çıkarıyorduk, şimdi normal seferlerimiz bile zor doluyor. Bir bilet fiyatı 2 bin TL olduğu için beş kişilik bir aile beş bilet kestiğinde bu 10 bin TL’ye denk geliyor. Bir asgari ücretli ailenin maalesef yolculuk yapabilme şansı yok. Seyahat özgürlüğünün engellendiğini söylemek mümkün” dedi.
“Umudumuz bayramlardı fakat bu bayramda da umduğumuzu bulamadık” diyen Talmaç, yakıt fiyatlarının düşmesiyle yaşadıkları sorunların giderilebileceğini belirtti.
Rukiye Payiz Adıgüzel / MA
