Avrupa’daki Kürt gazeteciler, hem Kürt medyasının içinde bulunduğu durumu tartışmak hem de yeni ve kapsayıcı bir örgütlenme için Belçika’nın Aalst kentinde bir araya geldi. Toplantıya, çok sayıda Kürt medyasının çalışanları katıldı. Bunlar arasında Stêrk TV, ANF, Ronahî TV, Channel 8, Çira TV, Medya Haber TV, Jin TV, YRA-Rojava (Özgür Basın Birliği), NRT, Aryen TV, Metro Center, RONÛS sendikası, DFG, Ireci-Komele TV, Zom TV, KNN, Dengê Welat radyosu, Kurd Arşiv, CAN TV, Medya News, Deng TV, Malpera Ciwanan, Fransa yerel gazetesi La Marseillaise’den bir Kürt gazeteci ve bağımsız gazeteciler yer aldı. Buluşma 70’i aşkın gazetecinin çağrısıyla gerçekleşti. Divana gazeteciler Niyaz Abdullah, Amed Dicle, Dilêr Akreyî seçildi.
‘KÜRDİSTAN GAZETECİLER DERNEĞİ’ ÖNERİSİ
Açılış konuşmasını yapan Federe Kürdistan Bölgesi’nden olan gazeteci Niyaz Abdullah, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ve gazeteciler yönelik baskılara dikkat çekti. Niyaz Abdullah, göçmen gazeteciler ve basın çalışanlarının karşılaştıkları zorluklar ve haklarının korunması üzerinde durdu. Her yerde basın ve ifade özgürlüğünü savunmanın önemine vurgu yapan Niyaz Abdullah, özellikle bu amaçla bir Kürdistan gazeteciler derneği ya da birliğine duyulan ihtiyacın altını çizdi. Niyaz Abdullah, Federe Kürdistan’da gazetecilere yönelik baskılar ve saldırılardan da örnekler verdi.
Akademisyen-gazeteci Kamal Chomani, tüm dünyada yaşanan değişimlere işaret ederken, özellikle savaş eksenli olarak yaşanan dönüşümlerin altını çizdi. Chomani, Kürt medyasının da dünyada ve bölgede yaşanan değişim ve dönüşümlere göre pozisyon alması ve dönüşmesi gerektiğinin altını çizdi. Ancak medyanın halen büyük çoğunlukla siyasi partilere bağlı olduğunu belirten Chomani, daha eleştirel, demokrat ve değişimleri karşılayabilecek bir basına sahip olmak gerektiğini kaydetti. Chomani, “Daha çok tartışmaya ve farklı düşüncelere açık olmaya ihtiyacımız var” dedi. Choman, kötü yönleri ile kendini tekrar eden gazetecilik anlayışından çıkmak gerektiğini ifade etti.
‘KÜRT MEDYASINA STRATEJİK ROL DÜŞÜYOR’
Gazeteci Roni Eylem, bu yeni sürece basın kurumları ve gazetecilerin nasıl cevap vereceğini tartışmanın önemine vurgu yaparken, Ortadoğu’nun önemli bir değişimden geçtiği dönemde Kürtlerin stratejik bir rolü olduğunu ifade etti. Kürtlerin öncü bir role sahip olduğunu dile getiren Roni Eylem, Kürt medyasının nasıl olması gerektiği konusunda ise “demokrasiyi, insan haklarını, kadın özgürlüklerini ve çevreyi savunan bir medya” olması gerektiğini söyledi.
Amed Dicle, Kürt siyasetindeki sorunların medyasına da yansıdığını belirtirken, bu nedenle siyasi partiler nezdindeki sorunların da çözülmesinin zorunluluğuna işaret etti.
Selahattin Soro, bölgesel ve küresel siyasi gelişmelere ilişkin bir değerlendirmeden sonra, bu koşulların Kürtler için yeni fırsatlar yarattığı gibi, ciddi tehlikeler barındırdığını kaydetti. Soro, “Kürt medyasına stratejik bir rol düşüyor. Özellikle gerçekleri duyurmak ve ortak bir dilde buluşmak önemli” dedi.
ÖRGÜTLENME VURGUSU
Hesen Qazi, 1996’dan bu yana sürgünde gazetecilerin örgütlenme arayışına dikkat çekerek, bunların başarısız olduğu eleştirisinde bulundu ve aynı hataya düşülmemesi gerektiğini vurguladı.
Zoom ile bağlanan Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG) Başkanı Roza Metina, özellikle kadın gazetecilerin daha geniş örgütlenme ağlarına duyulan ihtiyacına dikkat çekerken, iktidar yanlısı medyanın manipülasyonlarına karşı daha etkili durabilecek bir örgütlenmenin önemine vurgu yaptı.
Cahit Mervan, geleneksel medyanın gücünü dijital medyaya bıraktığına işaret ederek, bu yeni dönemde dijital medyanın gücünü dikkate alarak değerlendirme yapmak gerektiğini ifade etti.
Mervan, dijital medyanın da beraberinde yeni bir tekelleşmeyi doğurduğunu ve dezenformasyon aracı olarak kullanıldığını da belirterek uyarırken, Kürt medyasında ise siyasi partilere bağlı durumun yol açtığı sorunlara işaret etti.
YRA Rojava Eşbaşkanı Dilyar Cizîrî, zoom aracılığıyla bağlanarak, Rojava’da 100 dolayında basın organının ruhsatlı olarak çalıştığını belirtirken, Rojava’nın onlarca genci dünya basınına da kattığına dikkat çekti. Cizîrî, “Rojava, basın açısından Kürdistan’ın dört parçası için bir zemin oluşturdu” dedi. Cizîrî, Türkiye’nin saldırılarında yaşamını yitiren gazetecileri de andı. “Burada Kürt basınının birliği için de bir zeminin oluştuğunu söyleyebiliriz” diye belirten Cizîrî, Kürt medyasının bugün Suriye’deki tüm medya organları için umut ve örnek haline geldiğini sözlerine ekledi.
YRA Rojava Eşbaşkanı Evin İbrahim de, Rojava devriminin kadın gazeteciler için yarattığı koşullardan bahsetti. Evin İbrahim, “Kadının basın alanındaki direnişi ve mücadelesi devam ediyor” derken, Rojava’daki basın organlarında kadınların oranının yüzde 70 olduğunun altını çizdi. Evin İbrahim, tüm Kürdistan’da kadınların basın alanında daha güçlü bir yer edinmesi ve kendi gündemlerini belirleyebilmesi için tartışmalar yürütülmesi gerektiğini ifade etti.
Gazeteci yazar Günay Aslan, medyanın rol ve misyonuna ilişkin değerlendirmelerde bulunduktan sonra, medya ve güç arasındaki bağa vurgu yaptı.
Toplantı yarında devam edecek.
MA
