Şırnak kent merkezi ve bağlı ilçelerin kırsal kesimlerinde son aylarda neredeyse her gün yeni bir orman yangını çıkıyor. Yangınların çıktığı yerlerin çoğu ise ‘özel güvenlik bölgesi’ olarak ilan edilip, süreklileşen askeri operasyonların yapıldığı bölgeler. Kentte bu yıl içerisinde ilki 15 Mayıs tarihinde olmak üzere tam 21 farklı noktada yangınlar çıktı. Büyük bölümü askerlerce açılan ateş sonucu yaşandı.
Yetkililerin hiçbir müdahalede bulunmadığı bu yangınların henüz devam eden ikisi hariç diğerleri kendiliğinden söndü. Yangınların halen sürdüğü bu iki nokta ise Besta bölgesinde. Alevleri söndürmek isteyen yurttaşların yine ‘güvenlik’ gerekçesiyle engellendiği yangınlarda şimdiye dek binlerce hektarlık alan küle dönüştü.
AĞAÇ KIYIMI
Bölge coğrafyasını tahrip ve talan etmeye yönelik diğer bir adım ise korucular eliyle sürdürülen ağaç kıyımı. Yaz ayı başlarından bu yana Cudi Dağı’ndaki Besta Têkera alanı, Cifane (Cevizdüzü) Nerex (Dağkonak ), Gilindor (Kemerli), Nêvava (Üçkiraz), Sorbitmê (Karaca), Bêşêrê (Koyuneren) köyleri ve Gundikê Remo (Anılmış ) köyü kırsalında yer alan Gûra Riştê, Gera Rûviya, Şikira Kera ve Banê Elî bölgesi, Heftanîn, Zaxo’ya bağlı Avaguze bölgesi, Avaşîn, Besta ve Namaz Dağı çevresindeki binlerce ağaç kesildi. Ağaç kesimi ile girişilen talanın başında korucu Şeyhmus Babat’ın olduğu öne sürülüyor.
Geçtiğimiz yıl Cudi Dağı’ndaki orman yangınlarına müdahale edilmemesine oturma eylemi yaparak tepkisini gösteren Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş, bölgedeki orman yangınları ve ağaç talanına ilişkin MA’ya konuştu.
‘YANGINLARI ASKERLER ÇIKARIYOR’
Kentin çoğunlukla Gabar, Besta, Cudi bölgeleri ile Uludere ve Beytüşşebap ilçeleri kırsalında çıkan yangınların polis ve askerlerce çıkarıldığını söyleyen Özgüneş, ormanların “güvenlik” gerekçesiyle bilinçli olarak yakıldığını belirti.
Bölge coğrafyasının aynı zamanda kurulmak istenen maden ocaklarına yer açıp, rant sağlamak maksadıyla yakıldığını dile getiren Özgüneş, alevlere müdahale etmek isteyen yurttaşların her seferinde engellendiğini vurguladı.
Özgüneş, “Aslında ‘yangınlara niçin müdahale edilmiyor?’ sorusunun yanıtı da burada yatıyor. Demokratik partiler, çevre örgütleri ya da halk, yangınlara müdahale etmek istediğinde önlerine bin bir türlü engel çıkarılıyor. O yangınlar bilinçli çıkarılıyor ve yasak bölge deniliyor. Bu da güvenlik amaçlıdır, maden arama amaçlıdır, rant amaçlıdır” dedi.
GÖÇ
HDP’li vekil, iktidarın yangınlarla yaşam alanlarını yok ettiği halkı fakirleştirilip, kendisine muhtaç bırakmak istediğini de ifade etti. Özgüneş, “Yangınlarla bölge insanını göçertmek istiyorlar. Hükümet bölgenin insanını düşman gördüğü için bölücülük yapmaktadır. Bölge insanının çevresini tahrip etmektedir” diye konuştu.
‘SESİMİZİ YÜKSELTELİM’
Bölgede korucular eliyle devam eden ağaç kesimini de dikkati çeken Özgüneş, bu konuda şunları söyledi: “Heftanîn ve Avaşîn’de Kürt coğrafyasının ağaçları kesilip, rant elde ediliyor. Burada korucular eliyle rantçı şirketlere imkan sağlanarak kesim yapılıyor. Besta’da da kesimler devam ediyor. Buna ilişkin tepkilerimiz devam edecektir. Bizim çağrımız şudur; ülkenin neresinde olursa olsun orman yangınlarına, doğa tahribatlarına karşı sesimizi örgütlü bir şekilde yükseltelim, el ele verelim. Özellikle Batı için çıkan yüksek sesi Kürdistan için de çıkaralım. Botan ve Kürt halkına da çağrımız; kendi coğrafyalarına sahip çıkmaları ve cesurca eylem ile etkinlikleri sürdürmeleridir.”
15 Mayıs 2021’den bu yana orman yangınlarının yaşandığı bölgeler şunlar:
“- 15 Mayıs’ta Cudi Dağı’nın İkizce Köyü tarafına bakan eteklerine yapılan askeri operasyonun ardından yangın çıktı. Yangın, yurttaşlar tarafından söndürüldü.
– 18 Mayıs’ta Cudi Dağı’nın Şax (Çağlayan) ve Hebler (Hisar) köyleri arasında bulunan Teşta Mûrê mevkiinde yürütülen askeri operasyon sırasında yangın çıktı. Müdahale edilmeyen yangın 22 Mayıs’ta kendiliğinden söndü.
– 5 Haziran’da Cudi Dağı’nın Mila Têkera alanında çıkan orman yangını kendisinden söndü.
– 7 Haziran’da Cudi Dağı’nın eteklerinde bulunan Şax (Çağlayan) Köyü kırsalında çevre taburlardan açılan asker atışı sonrası bir kez daha orman yangını çıkıp, müdahalede bulunulmadan söndü.
– 9 Haziran’da Cudi Dağı’nın Deriyê Cebrail bölgesinde askeri üsten açılan ateş sonucu yangın çıktı. Yangın kendiliğinden söndü.
– 13 Haziran’da Gabar Dağı eteklerinde bulunan Akdizgin (Zêwê) Taburu’ndan açılan ateş sonucu Gabar’da yangın çıktı.
– 20 Haziran’da Silopi ilçesine bağlı Hesena (Kösreli) köyünün kırsalında Cudi Dağı eteklerinde orman yangını çıktı.
– 28 Haziran’da Siirt ve Şırnak kentleri arasında bulunan Besta’da yangın çıktı. Yangında Girê Givara, Besta Hincê, Germav ve Kanîfeşkê bölgelerinde bulunan binlerce ağaç küle döndü.
– 1 Temmuz’da Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesine bağlı Guwanîs (Mağara) köyü kırsalındaki ormanlık alana askeri üst bölgesinden rastgele gaz bombaları atıldı.
– 12 Temmuz’da Besta bölgesinde bulunan Gêrê Mêrg û Mar alanında askeri operasyon sonrası orman yangını çıktı.
– 15 Temmuz’da ise helikopterden açılan ateşle Besta’daki yangın yayıldı. Yangın bir gün sonra kendiliğinden söndü.
– 15 Temmuz’da Şırnak’ın İdil ilçesine bağlı Sulak (Bafê) ve Yalaz (Erzenax) köyleri arasındaki Dicle Nehri kenarındaki Dehla Şêx alanında askerlerin açtığı ateş sonucu yangın çıktı. Yangın köylülerin müdahalesi ile söndürüldü.
– 16 Temmuz’da Cudi Dağı’nda askerlerin açtığı ateş sonucu yangın çıktı.
– 20 Temmuz’da Silopi ilçesindeki taburdan yapılan top atışları sonrası Cudi Dağı’nın Spîndarok bölgesinde orman yangını çıktı. Yangın 1 gün sonra kendiliğinden söndü.
– 4 Ağustos’ta Cudi Dağı’nın eteklerinde bulunan Gundik Remo köyünün kırsal kesiminde yangın çıktı. Yangın 1 gün sonra kendiliğinden söndü.
– 7 Ağustos’ta Şırnak’ın Silopi ilçesine bağlı Bêspîn (Görümlü) beldesi mezarlığında akşam saatlerinde bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı. Yangın itfaiye müdahalesi ile söndürüldü.
– 13 Ağustos’ta Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesine bağlı Sêtkar köyünde bulunan ormanlık alanda askerlerin açtığı ateş sonucu orman yangını çıktı. Yangın 3 gün sonra kendiliğinden söndü.
– 17 Ağustos’ta Cudi Dağı’nın Girêhirmo bölgesinde yangın çıktı. Köylülerin engellendiği yangın kendiliğinden söndü.
– 19 Ağustos’ta Cudî Dağı’nın Zêre Kêrê bölgesinde yangın çıktı. Yangın kendiliğinden söndü.
– 26 Ağustos’ta Besta bölgesinde bulunan Mêhrîna köyünde helikopterce yapılan bombalama sonucu yangın çıktı. Yangın 5 günün ardından kendiliğinden söndü.
– 29 Ağustos’ta Besta’nın Qurta Xanê alanında çıkan yangın ise devam ediyor.”
Müjdat Can / MA
