Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaşla birlikte etkinliğini arttıran ve dünyaya korku salan DAİŞ için sonun başlangıcı, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Kobanê kentine yönelik 2014 yılında başlattığı saldırılar oldu. 2013 yılında Suriye’de Nusra Cephesi’yle birleşen DAİŞ, Irak’ın Felluce, “Halifeliğin başkenti” olarak adlandırdığı Rakka ve Musul gibi kentleri kısa bir sürede işgal etti. 3 Ağustos 2014’te Şengal’e saldıran DAİŞ, Êzidîleri katliamdan geçirdi, binlerce kadını kaçırıp kurduğu köle pazarlarında sattı.
Kuzey ve Doğu Suriye’de Ocak 2014’te Efrîn ve Cizîre ile birlikte rejim güçlerinden alınan Kobanê’de “Demokratik Özerklik” ilan edildi. DAİŞ, Şengal saldırısından sonra 15 Eylül 2014’te her iki kantonun arasında yer alan Kobanê’ye de üç koldan saldırı başlattı. Kobanê’ye saldırarak halkların devrimini boğmak isteyen DAİŞ, Kuzey ve Doğu Suriye’nin küçük kentini kısa bir sürede almayı planlasa da tarihin en büyük direnişlerinden biriyle karşılaştı. Kobanê halkının aylar süren direnişi, insanlığın korkulu rüyası haline dönüşen DAİŞ’in sonunu getirdi.
Seferberlik çağrılarının ardından farklı ülkelerden enternasyonalist devrimcilerin de aralarında bulunduğu binlerce kişi sınıra akın etti. DAİŞ’in ileri düzey teknolojik silahlarla giriştiği saldırıya karşı sınıra gelenlerden bazıları engellemelere rağmen Kobanê’ye geçerek direnişe katıldı. Kobanê’de direnenler, kentin karşında bulunan Pirsûs (Suruç) sınırını boydan boya insan zinciriyle kaplayanlar tarafından selamlandı, direniş her geçen gün büyüdü.
ABDULLAH ÖCALAN’DAN ÇAĞRI
DAİŞ’in 15 Eylül 2014’te saldırıları ile başlayan, Kobanê’nin YPJ, YPG ve Fırat Volkanı Operasyon Odası savaşçıları öncülüğünde özgürleştirildiği, 26 Ocak 2015 tarihine kadar süren 134 günlük direş boyunca yaşanan bazı önemli gelişmeler şöyle:
22 Eylül: PKK Lideri Abdullah Öcalan, “Kobanê’nin düşüşü, tüm Kürdistan’ın düşüşü demektir. Herkes bu gerçekliğe göre hareket etmeli” diyerek, tüm Kürtlere birlik olma ve yaşamını savaş durumuna göre örgütleyip, direnişi büyütme çağrısı yaptı. Kobanê’nin, Kürt sorununun çözüm anahtarı olduğunu söyleyen PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın bu mesajı sonrası, dört parçadaki Kürtler yönünü Kobanê’ye çevirdi. Kürtler, Kobanê şahsında Kürtlük ve Kurdistan’ı sahiplenmek için tek ses oldu.
26 Eylül: Mürşitpınar Sınır Kapısı’nda toplanan binlerce kişi, sınır kapısının yanındaki telleri kaldırarak, gruplar halinde Kobanê’ye geçmeye başladı.
1 Ekim: İMC TV’nin canlı yayınına yansıyan görüntülerde, DAİŞ’lilerin tren raylarının altından çıkarak mevzilerine gittikleri görüldü.
7 Ekim: Kobanê’deki katliam tehlikesine karşı sınıra yürüyen on binler, sınır boyunca köylere dağılarak nöbete geçti.
ERDOĞAN: KOBANÊ DÜŞTÜ DÜŞECEK!
7 Ekim: AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Dîlok’ta yaptığı bir konuşmada, Kobanê’ye dair sarf ettiği “düştü, düşecek” sözleri, birçok kentte binlerce kişinin yer aldığı protestolara sahne oldu. 6-8 Ekim 2014’te polis ve askerlerin protestolara yönelik silahlı saldırılarının yanı sıra HÜDA PAR üyeleriyle yaşanan çatışmalar sonucu 46 kişi yaşamını yitirdi.
31 Ekim: DAİŞ’e karşı mücadele kapsamında Federe Kurdistan Bölgesi’nden gelen ve üç gün sınır hattı güzergahında bekletilen pêşmerge güçleri, Kobanê’ye gitmek üzere Mürşitpınar Sınır Kapısı’ndan geçti.
1 Kasım: İlan edilen Dünya Kobanê Günü’nde, on binlerce kişi Kobanê için direniş nöbetinin tutulduğu Mehser köyüne aktı.
6 Kasım: Sanatçıların insan zinciri eylemi sırasında sınırın her iki tarafına yapılan gaz bombalı ve gerçek mermili saldırıda, Toplumsal Özgürlük Platformu aktivisti ve Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans öğrencisi Kader Ortakaya (28) yaşamını yitirdi.
3 Aralık: Kobanê’de DAİŞ’e karşı savaşan YPG/YPJ’ye destek olarak gönderilen 150 kişilik ikinci pêşmerge gücü de Kobanê’ye ulaştı.
19 Ocak: DAİŞ’in püskürtülmesiyle Kobanê’nin en stratejik noktalarından Miştenur Tepesi’ne YPG bayrağı ve PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın fotoğrafı asıldı.
26 Ocak: Karanlığa teslim olmayan Kobanê’de, 134 gün süren direniş sonucunda tüm dünyaya korku salan DAİŞ’e diz çöktürüldü ve kent özgürleştirildi.
DAİŞ’İN YENİLGİSİ RAHATSIZLIK YARATTI
Bütün dünyanın verilen emsalsiz direnişle tanıdığı ve dayanışma içerisine girdiği Kobanê’de verilen direniş, aradan geçen 8 yılda sayısız makaleye, habere, onlarca belgesele, öyküye, kitaba ve filme konu oldu. Kobanê’nin ardından DAİŞ, hakim olduğu diğer kent ve bölgelerde de adım adım yenilgiye uğratıldı. Demokratik Suriye Güçleri’nin (QSD), DAİŞ’in elindeki son toprak parçası olan Baxoz’u özgürleştirmesi ile DAİŞ coğrafik olarak yenilgiye uğratıldı. DAİŞ’in çıkarıldığı yerlerde halklar, “Üçüncü Yol” stratejisiyle Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi çatısı altında yeni yaşamı birlikte inşa etmeye başladı. DAİŞ’i yenilgiye uğratan Kürtlerin giderek büyüyen kazanımları, Türkiye’nin rahatsızlığını arttırdı. DAİŞ ve El Nusra gibi yapılar ile hayata geçiremediği planlarını eğitip donattığı ÖSO-SMO denilen paramiliter güçler ve doğrudan kendisi sahaya inerek hayata geçirmeye çalıştı.
DAİŞ’İ CANLANDIRMA SALDIRILARI
Cerablus, Ezaz ve Bab’ı ele geçiren Türkiye ve desteklediği paramiliter güçler, 20 Ocak 2018’de Efrîn’e saldırdı ve girdikleri kenti tamamen yağmaladı. Yüzlerce sivil kaçırılıp işkence edildi, kaçırılan onlarca sivilin akıbeti ise henüz belirsiz. Efrîn’den bir yıl sonra 9 Ekim 2019’da bu kez Serêkaniye ve Girê Spî kentlerine saldıran Türkiye ve desteklediği paramiliter güçler, bu kentlerde de yüzlerce sivilin ölümüne neden oldu. Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’de hareketliliğinin artması ile paralel olarak DAİŞ yeniden saldırılara başladı. DAİŞ, 2019’da coğrafi olarak yok edilse de bugün Türkiye ve birçok ülkenin desteğiyle yeniden hareketlilik gösteriyor.
KOBANÊ DAVASI
Öte yandan 7 Haziran 2015 Genel Seçimlerinde tek başına iktidar olma vasfını yitiren AKP, DAİŞ’in yenilgisine tahammülsüzlüğünü göstermeye başladı ve yargı üzerinden Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) siyasi saldırı dalgası başlattı. HDP eski Eş Genel Başkanları, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyeleri ve yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 108 kişi hakkında dava açıldı. Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen, kamuoyunda “Kobanê Davası” olarak bilinen dava dosyasında sanık olarak yer alan 108 kişi, 29 ayrı suçlamayla 38’er kez ağırlaştırılmış müebbet ve 19 bin 680’er yıl hapis istemiyle yargılanıyor. Ayrıca Kobanê Davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın HDP’nin kapatılması istemiyle hazırladığı iddianamenin de ana gerekçesi yapıldı.
YARIN: Kobanê direnişinde yer alan Suriye Gelecek Partisi Fırat Meclisi Başkanı Ferhan Hec İsa, kentte 134 gün süren direnişi anlattı.
MA / Emrullah Acar
