Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Süryani kırsal mahallesi Arbo’da yaşam yeniden inşa ediliyor. Bağok Dağı eteklerinde bulunan Arbo’da, üzerinden 107 yıl geçen Sayfo Katliamı öncesi 900 hane bulunuyordu. Ancak katliam sonrası köy boşaltıldı, burada yaşayanlar ise sürüldü. Sonraki süreçte de benzer bir kaderi yaşadı. En son 1990’lı yıllarda “güvenlik” gerekçesiyle 3’üncü kez boşaltıldı. Her boşaltma ve saldırı sonrası kiliseler ve diğer yapılar büyük zarar gördü. Köy, 1990’lı yıllarda boşaltıldıktan sonra 2001’e kadar boş kaldı. Avrupa ülkelerine göç eden Süryaniler, 2001 sonrası köyü yeniden inşa etmeye başladı. Yıllar içinde 20 civarında ev inşa edildi. Ayrıca harabeye dönen 7 kiliseden Mor Dimet ve Meryem Ana restore edildi.
AİLELER DÖNÜYOR
Köye geri dönenlerde biri olan 69 yaşındaki Seyfo Erdinç, dönenlerin sayısının çoğaldığını aktardı. Döndüğü köyünde mutlu ve huzurlu olduğunu kaydeden Erdinç, “İnsanın toprağı insanı kendine çekiyor. Belki Avrupa’da her şeyimiz var ama buraya geldiğimde Avrupa’yı unutuyorum. Burada rahatım ve burada huzur var. İlk zamanlarda köyümüzde 7 tane ev vardı ama şimdi 20 ev inşa ettik. İnşaat halinde olan 4-5 var. 3-4 evi de restore edeceğiz” diye belirtti.
Erdinç, imkansızlıklara rağmen köylerini yeniden inşa etmeye çalıştıklarına işaret ederek, “Köye döndüğümüzde bize hiçbir şey bırakmamışlardı. Bağ ve bahçelerimiz yok olmuştu. Köyümüz farklı tarihlerde olmak üzere bugüne kadar 3 defa boşaltıldı. Köyümüzün bir kez daha boşaltılmasını istemiyoruz. 2008 yılına kadar köyde sadece bir kişi kalıyordu. Ama şimdi 14 aile burada devamlı kalıyor. Bundan önceki yıllarda ben de köyde 2 ay, Avrupa’da 10 ay kalırdım. Ama şimdi köyde 10 ay, Avrupa’da ise 2 ay kalıyorum. Diğer aileler ise yaz kış artık buradalar” diye konuştu.
“TOPRAKLARIMIZA SAHİP ÇIKALIM”
“Dünyanın neresine giderseniz gidin hiçbir yer kendi toprağınız gibi değil” diyen Erdinç, şunları söyledi: “Bizim köyümüz eskiden 900 haneden oluşuyordu. Her bir evde de ortalama 10 kişi yaşıyordu. Ancak saldırı ve baskılardan dolayı birçok köylümüz Rojava’ya (Kuzey ve Doğu Suriye) geçti. Tirbespiyê, Xerdukan, Qamişlo, Şelmuhiyê ve Derik’e göç eden Süryaniler var. Biz geri döndüğümüz için mutluyuz. Herkesin topraklarına sahip çıkması gerekir. Burada olduğum için pişman değilim. Buraya aitim. Bu yüzden köylerimize sahip çıkmamız gerekir. Çünkü dünyanın neresine gidersek gidelim, hep oranın yabancısıyız.”
Zeynep Durgut / MA
