Bin 552 kilometrekare yüzölçümü olan Urfa’nın Bozova ilçesinde ikinci ürün olarak çiftçilerin ektiği mısır hasadı başladı ancak çiftçilerin pamuk ve fıstık hasadında olduğu gibi yine yüzleri gülmedi. İlçede kurulan ve faaliyete geçen Atatürk Barajı’na rağmen su tesislerinin çalışmaması, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ) tarafından elektriklerin kesilmesiyle susuz kalan ürünlerin rekoltesini düşürdü. İlçede tarımda istenilen artış sağlanamazken, artan girdi maliyetlerinden dolayı da çiftçiler zor bir yıl geçirdi. Bozova Ziraat Odası Başkanı Fuat Almas, çiftçilerin yaşadığı sorunlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ELEKTRİK VE SU SORUNU
Almas, Bozova’nın en büyük sorunlarından biri su ve elektriğin geldiğini söyledi. Almas, “Su ve elektrikten çektiğimiz kadar hiçbir şeyden çekmedik. Elektriğe sulama ile ilgili alanda bir senede 4-5 defa zam geliyorsa, burada sıkıntı vardır. Su bedeli dönüm başına 160 TL’den 260 TL oluyorsa 260’tan 400 TL’ye çıkıyorsa çiftçi nasıl kazanacak? Gübre 10 TL’ye, mazot 10 TL’ye dayandı. Buna karşılık gelecek yıl pamuk 30 TL’ye gidecek mi? En büyük sorun bu. Önümüzdeki yıl çiftçi ne durumda olacak? Ben düşünmek bile istemiyorum” dedi.
‘ÇİFTÇİNİN YAŞ ORTALAMASI 50 OLDU’
Ürünün biraz fiyatlanması üzerine ithalata başvurulduğunu aktaran Almas, buradaki ürünlerin fiyatının ithalat ile düşürüldüğünü ifade etti. Almas,”Neden gübrenin, mazotun fiyatını düşürmüyorlar?” diye konuştu. Almas, “Çiftçimiz sürekli ezilmeye mahkumdur. Tarlada neredeyse çiftçi bulamayacağız. Çiftçi üretimi bıraktı. Gençlerimiz kalmadı. Çiftçilerimizin yaş ortalaması 50-55’i geçti” dedi.
‘ÇİFTÇİYE SAHİP ÇIKAN YOK’
Almas, “Çiftçinin köyünü, tarlasını terk etmemesi için Bağ-Kur devlet tarafından ödenecek. İkincisi ürünlerin alımına devlet garantisi olacak, devlet pazar alanı açacak, devlet mallarını alacak. Girdi maliyetleri mazot, gübre EFE, TÜFE’ye göre her yıl artarsa çiftçi bir yere gitmeden, üretim yapar” dedi. Bakan Pakdemirli’nin “Bizim çiftçimiz kazandı. Hiçbir çiftçimiz biz kazanmadık diyemez” söylemlerini hatırlatan Almas, şunları söyledi: “Nasıl diyemez. Bozova’da 350 bin dönüm fıstığımız var. Fıstığımızın verimi yüzde 25’e düştü. Bu neden düştü? Maliyetlerden dolayı düştü. Fıstığı sulamasam, gübresini iyi vermezsem, yılda 10 sefer sürmem lazım. Sürse mazot gidecek, gübre pahalı, su pahalı, bunlar yapılmadığı zaman verim düşer. Çiftçiye sahip çıkan herhangi bir kurum yok” diye konuştu.
‘BİTİŞİK TARLAYA SU VEREMİYORUZ’
Atatürk Barajı’nın Bozova’nın tarlalarının içinde olduğunu ancak su sorunu yaşandığını belirten Almas, “Devasa bir gölümüz var. DSİ tarafından yapılan açıklamada ‘Gelecek yıl su vermeyebiliriz’ mantığı yürütülüyor. Sen nasıl bana su vermezsin. Su vermeyebiliriz ne demek? İkincisi burada elektriği üretiyoruz, elektriksizlikten dolayı ürünlerimizi sulayamıyoruz. Mısırlarımız daha sulanıyordu, DEDAŞ geldi şarteli indirdi. Mısırda yüzde 15 civarında kaybımız oldu. Bozova’da tarlalarımızın neredeyse yüzde 60-70’ine su verilmiyor. Bozova merkezde yapılan su tesisinin borcu olmadığı halde devreye girmiyor. Bozova’da kuraklıktan bahsediyoruz. Ne olacak? Suyumuz var, su vermiyoruz. Elektriği kesiliyor. Baraj ki Güneydoğu’nun kalkınmasıydı. Bitişik tarlaya su veremiyoruz” diye konuştu.
‘BOZOVALI ÇİFTÇİ DIŞARDA ÇALIŞIYOR’
Urfa genelinde tarım alanlarının yüzde 31’ine su verildiğini söyleyen Almas, bu oranın Bozova’da yüzde 40 civarında olduğunu dile getirdi. Almas, “Bozova’da arazilerin yüzde 40’ına su veriliyor. Yüzde 60 civarında su verilmiyor. Yapılan su tesisine bağlı 17 bin dönüm arazi var. Su tesisi çalışmıyor, su verilmiyor. Benim buradaki çiftçim gidip başka yerden cenazesi geliyor. Kendi tarlasında çalışmıyor, gidip başka yerde amelelik yapıyor ve cenazesi geliyor. Bizde burada utanmadan bakarak ne oluyor diyemiyoruz” dedi.
‘ÜRETMEZSEK AÇ KALIRIZ’
Tarıma daha fazla önem verilmesi gerektiğini belirten Almas, “Hem teknik anlamda hem destek anlamında çiftçilerimizin üzerinde özveriyle durulması gerekiyor. Suruç’ta vahşi sulama yapıldı. Su üste çıktı, ne oldu tarlalar bataklık oldu. Devlet bu sulama bölgelerine mutlaka ve mutlaka damlama sistemini getirmesi gerekiyor. Damlama sistemi getirildiği zaman yüzde 60 elektrikten kar eder. Bozovalı çiftçilerimiz ne yapabilir? Kendi haklarına sahip çıkıp, haklarını araması lazımdır. Çiftçi elbirliğiyle birlikte bu sorunların üzerinde durması gerekiyor. Her şeye rağmen üreteceğiz. Çünkü üretmezsek aç kalırız.”
Müjdat Can / MA
