Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) kayyımların yol açtığı kültürel tahribatlara ilişkin verdiği araştırma önergesi, Meclis Genel Kurulu’nda görüşüldü.
Önerge kapsamında söz alan DEM Parti Êlîh Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, kayyım atamalarının yol açtığı zarar ve sorunlara işaret etti. Kayyımın seçme ve seçilme hakkını gasp ettiğini ve kayyım atayan AKP’nin seçmenlerinin de bu durumdan rahatsız olduğunu belirten Tiryaki, “Bugün bir halk oylaması yapsanız, kayyım atadığınız yerlerdeki halka sorsanız önemli bir bölümünün buna ‘hayır’ diyeceğini hepiniz göreceksiniz” dedi.
“YÜZYILLIK FARK YARATTIK”
Tiryaki, sandıkla kazandıkları belediyelerden örnek vererek, yaptıkları hizmetleri anlattı. Tiryaki, “1999’dan 2016’ya kadar neler yaptığımızı anlatabilirim. Nüfusu 2 milyonluk bir şehir ve biz her musluktan temiz içme suyu veriyoruz Diyarbakır’da, 2 milyonluk bir şehir; bu, şu anlama geliyor: O şehrin bütün altyapı sorunlarını çözdüğümüz anlamına geliyor. Elli yıl sonrasına bile yetecek park ve bahçeler yaptık biz şehirlerimize. Kadınların eli değdi ilk defa belediyelerimize. Daire başkanlıkları kurduk. Kadın çalışmalarıyla yüz yıllık fark yarattık bu ülkede belediyelerde” bilgisini paylaştı.
“KÜRT DÜŞMANLIĞI”
Belediyelerde çok dilliliği esas aldıklarını da paylaşan Tiryaki, “İlk kez kendi anadillerinde eğitim görebilecekleri fırsatlar, olanaklar yarattık belediyelerde. Tandır evlerine kadar aklınıza gelebilecek her konuda halkın yaşamını kolaylaştıracak işler yaptık. ‘Çok dilli belediyecilik’ derken her belediyemizin üzerine Kürtçe, Türkçe, Arapça, Süryanice tabelalar koyduk. Kendi anadilinde istedikleri gibi konuşma fırsatı yarattık. Peki, sizin kayyumlarınız ne yaptı? ‘Farklı dil ve lehçelerde eğitime olanak verdik. TRT Şeş’i açtık.’ falan demesin. Kürt düşmanlığı yaptınız. Kayyumların yaptığı en büyük şey Kürt düşmanlığı” diye kaydetti.
“21 KÜLTÜR MERKEZİMİZİ KAPATTINIZ”
Tiryaki, kayyımın yol açtığı kültürel yıkıma da işaret etti. Kayyım atamasının bir soykırıma dönüştüğünün altını çizen Tiryaki, şöyle devam etti: “14 il ve ilçe merkezinde kurulu 21 kültür sanat merkezimiz vardı, hepsini kapattınız, hepsinin faaliyetlerini engellediniz. 3.166 tane kursiyer vardı, bunların hepsini kapının önüne koydunuz. 220’ye yakın sergi, eğitim, film gösterimi ve tiyatro etkinliğini iptal ettiniz. Her yıl 1.000-1.200 civarında öğrenciye kültür ve sanat eğitimi veriyordu Van Büyükşehir Belediye Başkanımız, bu çalışmaya anında son verdiniz. Yılmaz Güney Sineması’nı kapattınız, Cizre’de Berivan Kültür Merkezi’ni, Diyarbakır’da Aram Tigran Kent Konservatuarı’nı kapattınız. Diyarbakır Büyükşehir Belediye Tiyatrosu başta olmak üzere belediyeler bünyesinde faaliyet yürüten tiyatro hizmetlerinin hepsini sonlandırdınız, çalışanları işten çıkardınız.
10 BİN KİTABI YEDİNİZ
Gürpınar Belediyesi Kayyumu önce kütüphanenin adını kaldırdı, sonra da kütüphaneyi kapattı. Van’ın Çaldıran ilçesine bağlı mahallelerin isimlerinin yer aldığı Kürtçe ve Türkçe yön levhalarını söktünüz. Siirt Belediyesine ait Celadet Ali Bedirhan Kütüphanesi’ni önce boşalttınız, sonra da yıktınız. Kayapınar Belediyesi Cegerxwin Kültür ve Sanat Merkezi’ni 2012’de kurduk, on binlerce kitap vardı. 10 bin kitabı -başka bir kavram bulamıyorum- yediniz, 9.700 tanesini kaybettiniz, sadece 300 tane kitap bıraktınız, ardından da o kültür merkezini belediyeden alıp halk eğitim merkezine iade ettiniz. Cizre Belediyesi kayyımı kültürel amaçlı olarak kullandığımız 10 tane binayı, 2 parkı bedelsiz olarak başka kurumlara devretti.
İLK ÖNCE KÜRTÇE KALDIRILDI
Bakın, on beş gün önce Batman Belediyesine kayyum atandı. Ne yaptı biliyor musunuz? Belediyenin resmî internet sitesinin Kürtçe yayınını kaldırdı; ilk yaptığı icraat bu, ilk gece. O akşam yatmadılar, kalkmadılar, belediyenin resmî ‘web’ sitesindeki Kürtçeye tahammül edemediler. Bunların hepsini üst üste koyun, okuryazar olan olmayan herhangi bir vatandaşa anlatın. Bunun ismi Kürt düşmanlığıdır ve kayyumlarla Kürt kültürüne karşı soykırım yaptınız diyorum.”
Tiryaki’nin yaptığı konuşmaya karşı AKP’li Murat Alparslan, belediye eşbaşkanlarını ve çalışmalarını hedef aldı.
“149 KEZ KAYYIM ATANDI, TEK BİR BELGE YOK”
Bunun üzerine tekrar söz alan Tiryaki, “Bunun dışında söyleyecek bir hikâyeniz yok çünkü. Bu terör meselesini anlatalım size, bir daha anlatalım size defalarca. Bakın, bize ‘Finanse ediyorsunuz -tırnak içerisinde- terörü finanse ediyorsunuz.’ diyorsunuz. Bir tane belge var mı? 149 kez kayyum atadınız, tek bir tane belge var mı? Yok. ‘Eleman kazandırdınız.’ diyorsunuz. 149 tane kayyum atadınız. Tek bir tane belge var mı, tek bir kişi var mı? Yok. Bunların hepsi çok büyük bir iftira. Biz demokrasiyi paravan olarak kullanıyormuşuz, öyle mi? Biz oraya tombaladan gelmedik; biz oraya seçilerek geldik, milyonlarca insanın oyunu alarak geldik. Siz ne yaptınız? Kayyum atadınız” yanıtını verdi.
“İLÇENİN 10 YILLIK GELECEĞİNİ ÇALDILAR”
Yerel seçimlerden bir gün sonra kayyım atanması için başvuru yapıldığını da anımsatan Tiryaki, “Daha henüz mazbatalarımızı almadan yaptınız. Bakın, size neler yaptığınızı söyleyeyim. Halfeti’ye kayyum atadınız, Halfeti’ye; aylık geliri 8 milyon. Ne kadar borç bıraktı biliyor musunuz kayyum? 1 milyar. On sene boyunca yüz yirmi ay bütün gelirini verse 960 milyon lira yapar, on yıl boyunca bütün gelirini verse karşılayamayacak. O kaymakam kayyum o kadar çok hileli işlere imza atmış ki onu aday yaptınız. Kaymakamlığı bıraktı, aday yaptınız, kaybettiniz; kazandık, kayyumla el koymaya çalıştınız” şeklinde konuştu.
DEM Parti’nin önergesi, AKP-MHP oyları ile reddedildi.
MA