Mimarlar Odası Amed Şubesi, tescilli bir yapı olan Yenişehir ilçesinde bulunan Turistik Otel’in yıkımı sırasındaki denetimsiz kazı çalışmalarının sebep olduğu risk sonuçlarına ilişkin oda binasında basın toplantısı düzenledi. Mimarlar Odası Şubesi Eşbaşkanı Ferit Kahraman, yaşanan durumun mevzuata aykırı olduğunu ve tüm uyarılarına rağmen herhangi bir işlem yapılmadığını söyledi.
“İŞLEM YAPILMAMIŞTIR”
Ermeni Mimar Harutyan Sarafyan tarafından 1950 yıllarında projelendirilen Turistik Otel, inşa edildiği günden bu yana önemli birçok konuk ağırladığını, onlarca tarihi olaya tanıklık ettiğini ve Amed’in kent hafızasının çok değerli bir parçası olduğunu vurgulayan Kahraman, “Tarihi önemdeki bir yere sahip ve 2. Grup tescilli yapı statüsünde bulunan Turistik Otel ile ilgili Yapı hakkında 29.03.2022 tarih ve 9169 sayılı Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından yıkım izni verilmiştir. Ne yazık ki kamuoyunda oluşan yapının korunması talepleri görmezden gelinerek, acele kararlarla yıkım yapılmıştır. Öncelikle belirtmek gerekir ki ilgili kurul kararının yetkililere tebliğ edilmesi ve Yenişehir Belediye Başkanlığı tarafından yıkım ruhsatının düzenlenmesi gerektiğinin kanunda yeri açıktır. Söz konusu 31627 sayılı resmi gazete de yayınlanan binaların yıkılması hakkında yönetmelik (Madde:5, 1. ve 2. bentler) gereğince Yıkım Ruhsatı düzenlenmesi gerektiği ve yıkım faaliyetinde insan sağlığını, can ve mal güvenliğini ve çevreyi koruması gerektiği ifade edilmiştir. Ancak yıkım kararları mevzuata aykırı gerçekleşmek ile birlikte kuruma yapılan bütün uyarılara rağmen herhangi bir işlem yapılmamıştır” diye belirtti.
“MEVZUATA AYKIRI”
Otel yıkımı yapılırken yıkım ruhsatının olmadığı ve gerekli önlemlerin bu çerçevede alınmadığı kaygısı ile 4 Nisan 2022’de Yenişehir Belediye Başkanlığı ile yazışma yapıldığını ancak 14 Nisan 2022 tarihinde yıkım ruhsatının düzenlenmediği yanıtı verildiğinin bilgisini paylaşan Kahraman, şöyle devam etti: “İlgi yazı ile Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Kurulundan bilgi talep edilmiş ve 18.05.202 tarihinde Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü vermiş olduğu yanıt ile karar bilgilendirmesinde de görüleceği üzere gerekli önlemlerin alınarak can ve mal güvenliği tehlikesinin giderilmesi acısından ilgili idarenin sorumluluğunu hatırlatmıştır. Ayrıca ilgili kararda tescilli taşınmazın onaylanan rölöve, restitüsyon projelerine uygun olarak hazırlanacak rekonstrüksiyon projelerinin kurula iletilmesi talep edilmiştir. Sürecin mevzuata uygunluğu takip edilmek üzere kurumlarla birden çok yazışma yapılmakla birlikte yıkım ve hafriyat sonrası gerçekleşen kazı çalışmaları için 08.06.2022 tarihinde ilgili yerel yönetimden ruhsat talep edilmiş, izinsiz yapılan yıkımın tutanakla durdurulup durdurulmadığı sorulmuş ancak herhangi bir ruhsat düzenlenmediği gibi, mevzuata aykırı işlemler için tutanak tutulmadığı da tespit edilmiştir. Sözde hafriyat çalışmalarının derin temel kazısına dönüştüğü fotoğraflarla belgelendirilerek 02.09.2022-12.10.2022-24.11.2022 tarihlerinde de yazışmalarımız devam etmiş ve son olarak 3194 Sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikleri çerçevesinde ruhsat talep edilmiş, ruhsat düzenlenmeden kazı işlemlerinin yapılamayacağı ilgili idareye iletilmiştir. İlgili idare 03.11.2022 tarihinde Diyarbakır Koruma Kurulu tarafından sadece rekonstrüksiyon avan projelerinin onaylandığını belirtmiş olup herhangi bir işlem yapmamıştır. Avan proje ile ruhsat verilemeyeceği, ruhsat ve eklerine dair düzenleme yapılmadan kazı yapıldığı vurgusu ile işlem yapılması talep edilmiş ancak kurum tarafından herhangi bir işlem yapılmamıştır.”
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULACAK
Kahraman, sürece dair hukuki girişimlerini sürdüreceklerini belirterek, sözlerini şöyle tamamladı: “Başından beri mevzuata aykırı bir şekilde gerçekleşen süreç son olarak yaklaşık 10 metre derinlikte, parsel sınırlarının tamamını kapsayacak şekilde ve hiçbir güvenlik önlemi almadan derin bir kazı yapılması ve kazıdan dolayı bitişik parseldeki Öğretmen Evi’nin bahçe duvarı, ağaçları, bahçe döşemeleri ve su deposu yıkıldığı basına yansımıştır. Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından yapılan tespitte de görüleceği üzere ruhsat düzenlenmediği bir daha kayıt altına alınmıştır. Konu ile ilgili izinsiz ve ruhsatsız kazı yapıldığı ile ilgili Mimarlar Odası tarafından uzun süredir yapılan yazışmalar ve görev hatırlatmaları sonuçsuz kalmış ve tehlikeli durum oluşmuştur. Kayyımların bu kenti gasp ettiği ilk günden bu güne kadar mevzuata aykırılıklar ile dolu sicillerine yenisi eklenmiştir. Şikayetler, suç duyuruları, uyarılar, basın açıklamaları gibi kamu yararı, güvenliği adına yapılan onlarca girişime rağmen kanun tanımayan, mevzuata uymayan, ranta, yağmaya, talana karşı çıkmak yerine bunu asli görevi haline getiren çürümüş bir idarecilik ile karşı karşıya gelmiş bulunmaktayız. Bu kentte aykırılıkları, usulsüzlükleri, kamu zararını, insan hayatını riske atacak önlemleri alması gereken veya alınmasına dair yasal yükümlülükleri denetleyecek onlarca kamu idaresi birimi olmasına rağmen, bu birimlerde çalışan ve tek görevi bu denetimi yapmak üzere olan milyonlarca lira bütçenin maaş olarak ödendiği belki yüzlerce personel olmasına rağmen çoğu görevini yapmıyor diye her gün hayati risklerle yaşıyoruz. Kanunları yok sayma kültürünün inşa edildiği bu dönemde bir yenisinin daha ne tür telafi edilemez sonuçlar doğurduğunu kamuoyunun takdirine bırakmak ile birlikte gerek düzenleme ve birinci derece denetlemeden sorumlu ilgili Yenişehir Belediyesi, denetleme yükümlülüğü olan Büyükşehir Belediyesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, tecilli bir parsel olması sebebiyle parselde mevzuata aykırı bir şekilde gerçekleşen işlemler için 2863 sayılı Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun herhangi şikayet veya suç duyurusu yapmamış olması gibi birden çok sorumlu ve yetkilinin mevzuata aykırı davranmaları sebebiyle ilgililerin tespiti ve cezalandırılması talebiyle suç duyurusunda bulunulacağını da kamuoyunun bilgisine sunarız.”
MA
