Malatya’nın Yazıhan ilçesinde başlayan şeker pancarı hasadında, yetiştirici artan maliyet ve kota sınırlamasından dolayı zararda. Gübre ve mazot fiyatındaki artışa dikkati çeken yetiştiriciler, 8 ay boyunca emek verdiklerini ama emeklerinin boşa gittiğini söyledi. Tarlasına ilk defa pancar eken Salih Bayar, bu şekilde devam etmesi durumunda bir daha ekim yapmayacağını dile getirdi. Geçen senenin sonbaharında tarlasının çiftini sürdüğünü belirten Bayar, “Şubat ayıyla birlikte tarlaya gübre atıp ardından pancarın ekimini yaptık. Yaklaşık 9 aydır buradayız ve sürekli olarak çalışıyoruz. Ama işçi parası, mazot parası, gübre parası, su parası derken herhalde hiç kazanç sağlamadan buradan çıkacağız” dedi.
MASRAF TARLADAN ÇIKMIYOR
Tarlalarında aşırı derecede ot yetiştiğini dile getiren Bayar, ilaçlamanın pancara faydalı olmadığını, bu nedenle tarlayı ilaçlamadıklarını belirtti. Otlardan kurtulmak için şimdiye kadar 3 defa işçi getirip çalıştırdığını ifade eden Bayar, “Nereden bakarsan 100 bin TL’yi sadece işçilerin işçiliğine verdik. Birde bunun taban gübresi var, yüzey gübresi var. Geçen sene 80 liraya alınan gübre şuan 240 TL. Mazota da her geçen gün zaman yapılıyor zaten. Bu masraflardan dolayı artık ekmek istemiyorum. Çünkü alacağım gübre, ekeceğim tohum, yapacağım masraf tarladan çıkmayacak” diye konuştu.
KOTA SORUNU
Pancar kotasına da değinen Bayar, şunları dile getirdi: “Bu yılki kota 5.9 ton. Yani dönüm başı 5 ton 900 kilo pancar almamız gerekiyor. Birde A kotası C kotası diye bir şey belirlenmiş. Diyelim ki yüz dönüm alana şeker pancarı ekmişim. Verilen kotanın üstünde bir ürün elde ettiğinde bu ürün pancara verilen fiyatın yarı oranında alınıyor. Eksik olduğunda da yine cezai uygulama var. Zaten pancarın fiyatı uygun değil. Tonuna 450 TL fiyat biçilmiş. Bu şekilde herhalde masraflarımızı dahi karşılayamayacağız.”
BELEDİYE ARAÇLARI YANDAŞA VERİYOR
Pancar sökümünün ayrı bir zorluğu olduğuna vurgu yapan Bayar, “Sökümü için de ciddi bir fiyat vermemiz gerekiyor. Belediye pancarların sökümü için araçlar aldı. Fakat bu araçları genelde kendi adamlarına veriyor. Diğer kullanmak isteyenler onları beklemek zorunda. Zaten çift söküm yapanlara arazi engebeli diye hiç verilmiyor. Biz mecburen sökümünü de makineye vereceğiz. Bu durumun altından nasıl kalkacağız bilemiyorum” ifadelerini kullandı.
KOTADAN ZARAR
Çiftçi Erhan İncesu da aynı dertlerden muzdarip olduğunu belirtti. Gübrenin tonunun 7 bin TL’ye dayandığını söyleyen İncesu, “Zaten mazota her gün zam geliyor. Dün de 41 kuruş zam geldi. Pancara bu sene yüzde 25 zam yapıldı ama mazotudur, gübresidir, işçisidir derken kurtarmıyor” dedi.
Pancardaki kota sorununun kendileri için ayrı bir dert olduğunu dile getiren İncesu, “Geçen sene 25 dönüme pancar ekmiştim. Benim kotam dönüm başı 6 tona yakındı. Ama sökümde 8 ton geldi. Yani 43 ton malım fazla geldi. Geçen sen tona verilen fiyat 336 TL idi. Ama fazla gelen ürünü 336 TL yerine 250 TL’ye aldılar. Yani kotadan dolayı da zarar ettim. Bu senede aynı durum söz konusu” ifadelerini kullandı.
GÜBRE YARDIMI YAPILMALI
Artan fiyatlar dolayısıyla bir kazançlarının olmayacağını sözlerine ekleyen İncesu, “Kaç aydır emek veriyoruz. Bütün hesapları yaptığımızda sıfıra sıfır şeklinde kalıyoruz. işçiliğimiz boşa gitmiş oluyor. Biz gübre, mazot fiyatlarının düşmesini istiyoruz. Başka da bir şey istemiyoruz. Bu yardım yapılmazsa seneye burada kimseyi bulamazsınız. Bomboş şekilde tarlalar durur” diye konuştu.
Ferhat Çelik – Müjdat Can / MA
