Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığı tarafından hazırlanan ‘2021 Yıllık Ekonomi Raporu’, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin eki olarak TBMM’ye gönderildi. Rapor aynı zamanda başkanlığın internet sitesinde de yer aldı.
8 bölümden oluşan raporun enflasyon bölümünde üretici ve tüketici fiyat endekslerindeki artışın nedenleri ay ay sıralandı. Raporda kurdaki artışın enflasyonu artırdığına dikkat çekildi. Rapora 2021 yılı enflasyonuyla ilgili olarak şu bilgiler yer aldı:
“Tüketici enflasyonu 2021 yılı içerisinde artış eğilimi sergilemiştir. Bu dönemde tüketici yıllık enflasyonundaki artışın sürükleyicisi temel mal, gıda ve enerji grupları olmuştur. Birikimli döviz kuru etkileri, talep koşulları, bazı sektörlerde süregelen arz kısıtları ve uluslararası metal fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak fiyat artışları yüksek seyrini sürdürmüştür.”
İLK ÇEYREKTE KURUN ETKİSİ YANSIDI
2021 yılının ilk ayındaki kurun artışına dikkat çekilen raporda “Ocak ayında döviz kurunda yaşanan gelişmelerin etkisiyle temel mal ve enerji grubunda gözlenen artışla yüzde 14.97 olan TÜFE yıllık enflasyonu, Şubat ayında yine büyük ölçüde temel mal ve gıda fiyatlarından kaynaklanan 0.64 puanlık artışla yüzde 15.61 olmuştur” ifadelerine yer verildi. Mart ayında da döviz kurundaki artışın enflasyona etkisi “Mart ayında kontrollü normalleşme adımları ile birlikte artış kaydeden hizmet enflasyonu, birikimli döviz kuru etkisiyle artan temel mal fiyatları ile enerji grubu fiyatlarıyla yıllık enflasyon 0.58 puan artarak yüzde 16.19’a yükselmiştir. Ayrıca, Mart ayında taze meyve ve sebze kaynaklı gıda fiyatları yıllık enflasyonunda gözlenen yavaşlama TÜFE yıllık artışını sınırlamıştır” şeklinde değerlendirildi.
İKİNCİ ÇEYREKTE ARTIŞ SÜRDÜ
Ekonomi raporunda ikinci çeyrekte enflasyondaki artışın devam ettiğine dikkat çekilerek “TÜFE yıllık enflasyonu yılın ikinci çeyreğinde de artışını sürdürmüştür. Nisan ayında gıda dışındaki ana kalemlerde yıllık enflasyon artmış, TÜFE yıllık artışına en belirgin katkıyı veren enerji grubu yıllık enflasyonu baz etkisiyle 6.01 puan artarak yüzde 18.44’e, TÜFE yıllık artışı ise 0.95 puan artarak yüzde 17.14 seviyesine yükselmiştir. Mayıs ayında yıllık enflasyon enerji ve temel mallar gruplarında gerilerken, açılmanın etkisiyle hizmet fiyatlarında yükselmiştir. Mayıs ayında yıllık enflasyon bir önceki aya göre 0.55 puan azalarak yüzde 16.59 seviyesinde gerçekleşmiştir. TÜFE 2021 yılı ikinci çeyreğinde 0.93 puan artarak yüzde 17.53’e yükselmiştir. Bu gelişmede; kapanma sonrası kontrollü normalleşmeyle hizmet fiyatlarında görülen yukarı yönlü seyir, birikimli döviz kuru gelişmeleri, uluslararası emtia fiyatlarında gözlenen artış ile mevsimsel ve salgına bağlı etkilerle artan gıda fiyatları temel belirleyiciler olarak görünmektedir” ifadelerine yer verildi.
‘ÜRETİCİ FİYATLARI ANA EĞİLİMİ, KURDAKİ GELİŞİMLER’
Üretici fiyat endeksinde de yıl boyunca artış yaşandığına vurgu yapılan raporda “Üretici fiyatları ana eğilimi, kur gelişmeleri ve emtia fiyatlarının yanı sıra tedarik zincirlerindeki aksaklıklardan da etkilenerek yükselmiştir. 2021 yılı ilk çeyreğinde yurt içi üretici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 31,2 oranında gerçekleşmiştir. Bu dönemde, küresel emtia fiyatlarında süregelen artışlar ile bazı sektörlerde ortaya çıkan arz kısıtları ve güçlü talep koşullarının etkisiyle üretici enflasyonu yükselişini sürdürmüştür. Yılın ikinci çeyreğinde yıllık enflasyon düşük bazın da etkisiyle yüzde 42,89 olmuştur. Kovid-19 salgını ile artış eğilimine giren Yİ-ÜFE yıllık enflasyonu, döviz kuru gelişmeleri, uluslararası emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve bazı sektörlerde süregelen arz kısıtlarının etkisiyle yükselişini bu çeyrekte de sürdürmüştür” denildi.
Osman Nuri Cerit / SPUTNIK
