Şırnak’ta (Şirnex) yer fıstığı Silopi (Silopiya) ilçesindeki Cûdî Dağı eteklerinde yetiştiriliyor. Son yıllarda ise halkın geçim kaynaklarından birine dönüştü. Büyük bir emekle yetiştirilen yer fıstığının ekimine Nisan ayı gibi başlanırken, toplanması ise Sonbahar mevsimiyle birlikte başlıyor. Ekonomik kriz ve pahalılık ile birlikte yer fıstığının ekim maliyeti de arttı. Fıstık yetiştiricileri artan maliyetlerden kaynaklı da emeklerinin karşılığını alamıyor.
Geçen yıl tarlada kilo fiyatının 15 TL’ye kadar düştüğü ilçede, hasat döneminin yaklaşmasıyla birlikte üreticilerin beklentisi bu yıl fiyatın artması. Silopi ilçesine bağlı Bedrû köyünde fıstık yetiştiriciliği yapan Coşkun Onaç, işlerinin ekonomik kriz nedeniyle daha da zorlaştığını belirtti.
EMEK İSTEYEN BİR ÜRÜN
15 yıldır yer fıstığı yetiştiriciliği yaptığını belirten Onaç, fıstığın ekimine ilişkin şu bilgileri verdi: “Önce araziyi düzenliyor ardından yer fıstığını ekmeye başlıyoruz. Ekimini yaptıktan bir iki ay sonra işçiler ile birlikte içindeki otları çapalıyoruz. Ardından hastalıklara karşı ilaçlıyoruz. Daha sonra sulama yapıyoruz. Sonbahar ile birlikte ektiğimiz fıstıkları toplamaya başlıyoruz. Tabi fıstık yetiştiriciliği çok zor. Çok fazla emek isteyen bir iş. Hem toplaması hem de ekmesi çok fazla emek istiyor.”
Toptan fiyatın düşmesi nedeniyle emeklerinin karşılığını alamadıklarını söyleyen Onaç, “Burada insanlar ekim yaparak geçimlerini sağlıyor. Pamuk, mısır, buğday ve yer fıstığı yetiştiriciliği yapılıyor. Hem Botan’da hem de Kurdistan’ın tamamında en fazla yer fıstığı üretiminin yapıldığı yer Silopiya ilçesi. Bugün Silopiya’da insanların geçim kaynağı yer fıstığı” diye belirtti. Satış fiyatının ise henüz belirlenmediğini ancak geçen yıl fiyatın düşürülmesi nedeniyle kar edemediklerini vurgulayan Onaç, zarar etmeyi istemediklerini dile getirdi.
KRİZLE BİRLİKTE ZORLANMA BAŞLADI
Derinleşen ekonomik krizin yer fıstığını da etkilediğini aktaran Onaç, sözlerini şöyle tamamladı: “Hem mazot hem de gübre fiyatının artması fıstık yetiştiriciliğini de olumsuz bir etkiledi. Tarlada çalıştıracağımız traktör fiyatlarının artmasından kaynaklı çiftçiler traktör alamıyor. Dışardan traktör getirmek zorunda kalıyor. Onun da bir maliyeti oluyor tabi. Ekonomik kriz bizi çok zorluyor. Bundan kaynaklı geçen yıl hiç kar elde edemedik. Birçok arkadaşımız zarar ettiği için fıstık yetiştiriciliğinden vazgeçti. Artık yer fıstığı ekmiyorlar. Ekonomik kriz öncesi fıstık yetiştiriciliği çok verimliydi. İnsanlar rahatlıkla geçimlerini sağlayabiliyorlardı. Ancak şimdi kriz ile birlikte bizler de çok zorlanıyoruz.”
Mahmut Altıntaş / MA
