Kadına yönelik şiddeti engellemek amacıyla İçişleri Bakanlığı tarafından 2018 yılında Kadına Şiddete Karşı Destek Hattı (KADES) uygulaması hayata geçirildi. Bu uygulama, eşi veya bir başkası tarafından şiddet gören ya da şiddete maruz kalma ihtimali olan kadınların, akıllı telefonları üzerinden hızlı bir şekilde ihbarda bulunmasını sağlıyor. Bakanlığın verilerine göre, 620 bin 829 kadın telefonuna bu uygulamayı indirdi.
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı gönüllüsü Zuhal Güreli, KADES uygulaması ve nasıl işletildiğine dair değerlendirmelerde bulundu.
KADES uygulamasının daha önce pilot bölgeler için geçerli olduğunu ancak Koronavirüs salgını nedeniyle artık tüm Türkiye’de kullanıldığını belirten Güreli, bu uygulamayı akıllı telefona sahip tüm kadınların kullanabileceğini dile getirdi. KADES’de buton uygulamasının kadınlar için hayati önem taşıdığına değinen Güreli, “Şiddet karşısında daha önceleri kadınların 155’i arayıp adres vermeleri gerekiyordu. Ne yazık ki salgınla beraber, kadınlar 155’e ulaşamadı. O nedenle pandemi döneminde KADES uygulaması daha da önemli bir yer edindi. Çünkü genelde kadınlar şiddet uygulayan kişilerle aynı evde yaşıyor. 155’i arayıp destek alamıyordu. Bizleri bile çok zor koşullarda arayabiliyorlardı. Bu nedenle KADES uygulamasında yalnızca butona basılması yeterli oluyordu.”
HAKLAR BİLİNMİYOR!
Görüştükleri kadınların birçoğunun KADES uygulamasından haberdar olmadıklarını söyleyen Güreli, sadece KADES değil, kadına yönelik şiddetti önleyen bütün mekanizmaların yeterince bilinmediğini ifade etti. Güreli, “Kadınlar haklarından ne kadar haberdarlar bu çok tartışmalı bir konu. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), 183 (Sosyal Destek Hattı), İstanbul Sözleşmesi maddeleri, 6284 sayılı yasa ne kadar biliniyor ve ne kadar topluma anlatılıyor? Bunun üzerinde durmamız gerekir. Bunların bilinmesi için devlet ne kadar sorumluluklarını yerine getiriyor. Devlet gerçekten kadınlara destek vermek istiyor mu?” diye sordu.
SORUN UYGULAMADA
Güreli, şiddeti önleyen mekanizmaların olduğunu, ancak uygulanmadığını vurgulayarak, “Diyelim ki kadınlar bu mekanizmalardan haberdar. Ancak, başvurduklarında ne kadar destek alabiliyor? Mekanizmaların varlığı ve duyurulması yetmiyor. Kaldı ki bu konuda da çok eksiklikler var. Mekanizmaların işleyişi sıkıntılıdır. Kadınlara destek sağlamayan bir mekanizmanın varlığı veya yokluğu bir şey değiştirmiyor” ifadelerini kullandı.
ÜCRETSİZ ERİŞİM
KADES uygulamasını kullanabilmek için akıllı telefona sahip olmanın da yeterli olmayacağını düşünen Güreli, internet paketinin de sürekli olması gerektiğini söyledi. Güreli, “Okuma yazma bilmeyen kadınlar olabiliyor. Bu kadınlar için KADES’i kullanmak mümkün değil. 155 zaman kaybettiren bir uygulama bunun yanı sıra KADES’i işlevsel hale getirmek, ücretsiz mesajla konumunu bildirmek gibi ücretsiz erişim sağlamanın faydalı olacağını düşünüyorum. KADES’i kullanmayanlar için de farklı bir yöntem düşünülmeli” diye belirtti.
ŞİDDETİ ÖNLÜYOR MU?
KADES uygulamasının şiddeti önleme noktasında yetersiz kaldığına dikkati çeken Güreli, şöyle dedi: “Bu noktada polisin kadına karşı kötü uygulamaları söz konusu olabiliyor. Polisin görevini ihmal ettiği durumlarla karşılaşabiliyoruz. Kadınlar, KADES’i kullandıklarını ama destek alamadıklarını, polislerin söz konusu adrese gitmediğini söylüyor. Ya da polis gidiyor, ancak tutanak tutmuyor. Yine cinsiyetçi, eksik, yanlış bilgilerle kadınlar şiddet gördüğü yere geri gönderiliyor. KADES uygulamasıyla çağırılan polisler hiçbir şey yapmadan, mekanizmalar hakkında bilgi vermeden, kadınları güvende hissettirmeden geri gidiyor.”
Güreli, şiddete karşı var olan mekanizmaların uygulanması için çaba verilmesi gerektiğine değinerek, “Yine şiddeti önlemeyerek görevini kötüye kullanan memurların denetlenmesi gerekiyor. Kadınlar haklarından faydalanmak istediğinde çok fazla kötü uygulamaya tabi tutuluyor. Bunun önüne geçilmesi için herkesin görevini yerine getirmesi gerekiyor” dedi.
Semra Turan / MA
