Geçen yıl mayıs hasadında, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), kırmızı ve sert ekmeklik buğdayın kilogram fiyatını 1.65 TL, bu yılın mayıs ayında ise 2,25 TL olarak açıkladı. Söz konusu fiyatlar üzerinden 50 kg’lık bir çuval un 2020 Mayıs’ta 120 TL, 2021 Mayıs’ta ise 160 TL’ye satışa çıkarıldı. Fakat stratejik öneme sahip olan ürün 2021 Mayıs ile Kasım ayı arasında ortalama yüzde 200 artarak kilogram bazında 4 lira 60 kuruşa ulaştı.
Un fiyatlarında yaşanan bu aşırı artış, fırıncıları zam yapmaya zorlarken, Dünya Gazetesi’nden Ömer Gören’e konuşan sektör temsilcileri 2021’de ekmeklik buğday üretiminin 13 milyon ton civarında olduğunu, TMO’nun da 2 milyon ton civarında ithalat gerçekleştirdiğini belirterek, stoklarda hala un olmasına rağmen spekülasyon yapılarak fiyatların artırıldığı görüşünde. Sektör temsilcileri ayrıca, un stoku yapan işletmelerin kendi aralarında satış yaparak fiyatları artırdığını da iddia ediyor.
İTHAL EDECEK UCUZ BUĞDAY KALMADI
Türkiye’de buğday fiyatlarında spekülasyon yapan bir gurubun olduğunu ileri süren İstanbul Ekmek Fırıncıları Sanatkârları ve Ekmek Satıcıları Esnaf Odası (İSTFO) Başkanı Erdoğan Çetin şunları söyledi:
“Durum çok ciddi. Gerek dövizin yukarı çıkmasından, gerek dünyada mahsul fiyatlarının yükselmesinden dolayı elinde 1,80-2,5 liradan buğday olan fırsatçılar, 5 lira olmasını bekliyor. Buğdayın büyük kısmı Rusya, bir miktarda Ukrayna ve Romanya’dan ithal ediliyor. Ruslar eskiden vergi almamasına rağmen, Türkiye’nin buğday açığını ve ihtiyacını tespit ederek, fiyatı 200 dolar seviyelerinden 380-400 dolara çıkardı. Artık ithal edecek ucuz buğday da kalmadı” şeklinde konuştu.
Gümrük vergilerinin kaldırmasına rağmen fiyatların düşmediğini kaydeden Çetin, “Türkiye’de birçok sanayici ve stokçunun elinde olan buğday, bakanlık tarafından ivedilikle açığa çıkartılmalı. Aksi halde fırıncı ekmek üretemeyecek. Mesleği bırakacak. Yüzde 60-70 esnaf birikimlerini satarak ayakta kalmaya çalışıyor. Maliyetler çok yüksek” dedi.
RAPOR HAZIRLAYIP BAKANLIĞA GÖNDERDİLER
İstanbul Ekmek Fırıncıları Sanatkârları ve Ekmek Satıcıları Esnaf Odası, un fi yatlarındaki artışa çözümünün bulunması ve iç piyasanın rahatlatılması amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne rapor göndererek alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı: “Borsa işlemleri denetim altına alınmalı, manipüle işlemlere izin verilmemeli, depo ve stok denetimleri uygulamalı, var olan malın tespiti ve satışların un fabrikalarına yapılmalı, ihracat sınırlandırılmalı veya denetim altına alınmalı.”
“EKMEK 4-5 LİRA OLACAK HABERLERİ GERÇEĞİ YANSITMIYOR”
Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, yazılı bir açıklama yaparak ekmeğin 4-5 lira olacağına yönelik haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Ekmeğin temel girdilerinde hissedilir bir yükseliş olduğunun altını çizen Balcı, “Un fiyatları, maya fiyatları, elektrik, doğalgaz, su vb. ‘de her gün fiyat değişmektedir… Ancak, bu demek değildir ki, biz “vatandaşlarımızı ekmeksiz bırakacağız”… Tüketicimizin mağdur edilmemesi, esnafımızın daha da büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalmaması için “mutlaka ama mutlaka gereken yapılacaktır”… İstişarelerle çözümden yanayız… Bu konuda da kapımız herkese açık… Yaşanmakta olan bu hassas durumdan “vazife çıkarmak isteyenlere karşı dur dememiz gerekiyor” dedi. Balcı, dün olduğu gibi bugün de fiyat artışlarının makul seviyelerde değerlendir
