Hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek amacıyla İstanbul ve İzmir’de yapılan eylemlerde hasta kadın tutsakların durumları aktarıldı. Ankara’da ise Fevzi Adanır’ın tahliyesi talep edildi.
Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi, hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek için gerçekleştirdikleri eylemlerin 585’inci haftasında, Afyon T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan ağır hasta tutsak Fevzi Adanır’ın durumuna dikkat çekildi. Sakarya Caddesi’nde gerçekleştirilen açıklamaya demokratik kitle örgütü ve siyasi parti temsilcileri de katılarak destek verdi. Açıklamada “Hasta tutsaklar serbest bırakılsın” ve “Tecrit işkencedir tecrite son” sloganları atıldı.
Açıklamayı yapan İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi Eşbaşkanı Ömer Faruk Yazmacı, Adanır’ın yaklaşık 33 yıldır cezaevlerinde tutulduğunu ve yaşadığı ağır hastalıklardan dolayı yaşamını idame ettiremediğini kaydetti.
Yazmacı, Adanır’ın birçok hastalığının bulunduğunu belirterek, “Adanır’ın şizofreni tanısı var. Ağır psikiyatrik ilaçlar kullanıyor. İçgörü kaybı nedeniyle hekimle iletişim kurmakta zorlanmakta, çoğu zaman kendi ihtiyacını ifade edememektedir. Koğuş arkadaşlarının sürekli hatırlatma ve fiilî desteği olmaksızın yemek yeme, kişisel temizlik, ilacını zamanında alma gibi en temel faaliyetleri dahi yerine getiremiyor. Ağır diş kaybı mevcuttur. Randevuya götürüldüğünde dahi derdini anlatamadığı için tedavi olamıyor. Yakın zamanda merdivenden düşmüş ve şu an yardım olmadan yürüyemiyor. Bu tablo, Adanır’ın sürekli refakat ve gözetim gerektiren bir hasta olduğunu açıkça göstermektedir” dedi.
İSTANBUL
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek için her hafta düzenledikleri “F Oturması” eyleminin 713’üncüsünü Beyoğlu’nda bulunan dernek binalarının önünde gerçekleştirdi. Bu hafta Marmara Bölgesi cezaevlerinde bulunan kadın hasta tutsakların durumuna dikkat çekildi. Eylemde “Kadın hasta mahpuslar serbest bırakılsın” pankartı açılırken kadın hasta tutsakların fotoğrafları taşındı. Eylemde basın metnini Meral Nergis Şahin okudu.
Meral Nergis Şahin 25 Kasım’a günler kala bugün, kadın ve LGBTİ+ tutsaklara yönelik cinsiyet ayrımcılığı içeren politika ve uygulamalara dikkat çekmek için bir araya geldiklerini ifade ederek, “2025 yılının ilk 10 ayında 247’si şüpheli en az 482 kadının öldürüldüğü coğrafyamızda, kadınlar büyük bir tehdit altında ve risk altındaki kadın grupları içinde, mahpus kadınlar yüksek risk grubunda yer alıyorlar. Nitekim bugün, hapishanelerden her geçen gün daha fazla kadın mahpus ayrımcılığa, işkenceye, kötü muameleye ve cinsel şiddete maruz kaldığını söyleyerek bu şiddetin önlenmesi için yardım istiyor” dedi.
Meral Nergis Şahin bütün hasta kadın mahpusları temsilen Hatice Yıldız, Hatice Onaran, Fatma Tokmak, Tenzile Acar ve Şivekar Ataş’ın sağlık durumlarını paylaştı.
Meral Nergis Şahin ardından Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerinde tutulan 37 kadın tutsağın isimlerini sayarak tutsakların ağır hastalıkları ile yaşam mücadelesi verdiklerini belirtti. Meral Nergis Şahin, son olarak şunları ifade etti: 713’üncü F Oturması kapsamında, kadın mahpuslara yönelik cinsiyet ayrımcılığının ve şiddetin önlenmesi, tüm kadın hasta mahpusların serbest bırakılarak, sağlık ve yaşam haklarının korunması için yetkilileri göreve, kamuoyunu kararlılığa çağırıyoruz.”
Eylem “Kadın hasta mahpuslar serbest bırakılsın” , “Tecrit öldürür, dayanışma yaşatır” sloganlarıyla sona erdi.
İZMİR
İHD İzmir Şubesi, hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek amacıyla iki haftada bir düzenlediği eylemi Konak Eski Sümerbank önünde devam ettirdi. Burada yapılan açıklamada “Kadınlar barış istiyor” ve “Hasta tutsaklar ölüyor. Susma, suça ortak olma” pankartları açıldı. Basın metnini İHD İzmir Yöneticileri Vetha Aydın ve Gülay Bilici okudu.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü dolayısıyla kadına yönelik şiddete dikkat çekilen açıklamada bu hafta cezaevlerinde kasın tutsakların yaşadığı hak ihlallerine ve hasta kadın tutsakların durumuna dikkat çekildi. Cezaevlerinde tutsak kadınların yaşadığı ihlallerin sıralandığı açıklamada “Kadın olmak başlı başına bir risk faktörü iken, buna bir de kadın hasta mahpus olmak eklendiğinde ise, yaşanan mağduriyet derinleşmektedir. İnsan Hakları Derneği olarak tespit edebildiğimiz kadarıyla Türkiye Hapishanelerinde tutulmakta olan 1412 hasta mahpusun 161’i kadındır. Son yıllarda gittikçe ağırlaşan tecrit koşulları mahpusların hem bedensel hem ruhsal sağlığında ciddi tahribat yaratmaktadır. Mahpusların yaşamış olduğu hak ihlallerinin başında da sağlığa erişimlerinin engellenmesi gelmektedir. Bu ihlallerden en yoğun etkilenen gruplardan biri de kadın hasta mahpuslardır. Birçok hasta mahpus, hapishanelerde yaşamını yitirmektedir. Oysa unutulmamalıdır ki bu ölümlerin büyük bir kısmı önlenebilir niteliktedir. Ancak hapishanelerin ağır ve insan onuruyla bağdaşmayan fiziki koşulları, yetersiz beslenme, revir ve hastane sevklerinin geciktirilmesi, mahpuslara yönelik ayrımcı uygulamalar, tekli ring araçlarıyla yapılan sevkler, kelepçeli muayene dayatması, ilaç teminindeki aksaklıklar ve ağır hasta mahpusların infazlarının ertelenmemesi gibi birçok hukuka aykırı uygulama bir araya geldiğinde, hasta mahpuslar içeride adeta bir hayatta kalma mücadelesine mahkûm edilmektedir” denildi.
Daha sonra İdare ve Gözlem Kurulu kararlarıyla tutsakların tahliyelerinin keyfi şekilde ertelendiği ifade edilen açıklamada, Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan Arzu Cansever’in sağlık durumuna dikkat çekilerek Arzu Cansever’in tahliye edilmesi gerektiği ifade edildi.
Eylem, Erzincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan Sebahat Çetinkaya, tutsak Hatice Onaran ve Ege Bölgesi Cezaevlerinde tutulan tutsaklardan Aygül Kapçak, Ayşe Kayra, Bahar Ertürk, Bahar Talşık, Bahar Alkan Yıldız, Demet Şahin, Ebru Arzu Erdal, Emine Turan, Esmer Ayaz, Fatma Reşat Sido, Figen Şahin, Güzin Tolga, Hasret Süzgün Kolkıran, Hayriye Yağbasan, Mahsume Şedal, Makbule Sünger, Mehtap Kıyar, Mehtap Şentürk, Mesil Demiralp, Nesibe Nur Akbaş, Nuran Durak, Sayme Bayar, Şükran Özer, Yeliz Kurtok, Zeynep Gonca Karakoç ve Zühal Sürücü’nün sağlık durumlarına dikkat çekilmesiyle sona erdi.
MA
