Türkiye, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 2022 yılında 180 ülke içerisinde 149’ncu sırada yer aldı. Ülke genelinde ise 90’a yakın gazeteci, mesleki faaliyet yürüttüğü için tutuklandı. Gazetecilere yönelik açılan soruşturmaların sayısı ise bilinmiyor. Gazetecilere yönelik Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’nin (DFG) 2022 Hak İhlalleri Raporu’na göre, 2022 yılında 39 gazeteci tutuklandı, 76 gazeteciye ceza verildi. Yanı sıra 65 gazeteci ise saldırıya uğradı. Söz konusu raporda, kolluk güçlerinin ilk olarak sahada mesleki faaliyet yürüten gazetecileri hedef aldığı belirtildi. Halkların Demokratik Partisi (HDP) Amed Milletvekili Remziye Tosun, söz konusu duruma ilişkin Meclis Başkanlığı’na araştırma önergesi verdi. Yanı sıra Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tarafından yanıtlanması için de soru önergesi verdi.
MA VE JINNEWS’E YÖNELİK BASKILAR
Tosun tarafından verilen araştırma önergesinde, 8 Haziran 2022 tarihinde Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında Amed’te 16 Haziran’da gözaltına alınan 22 gazetecinin 16’sının tutuklanmasını hatırlattı. Önergede, 25 Ekim 2022 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında Ankara, İstanbul, Amed, Wan, Merdîn, Riha gibi illerde MA ve JINNEWS muhabiri 11 gazetecinin gözaltına alındığı anımsatılarak, şunlar kaydedildi: “Gazetecilerin gözaltına alındıkları sırada kötü muameleye maruz bırakıldığı görüntüler basına yansımıştır. Gazeteciler yere yatırılmış, üzerlerine oturulmuş, silah doğrultulmuş ve ters kelepçe uygulanmıştır. Soruşturma kapsamında 9 gazeteci tutuklanmıştır. Mesleki faaliyetleri sebebiyle tutuklanan gazeteciler hakkında aylardır iddianame hazırlanmaması ise ciddi hak ihlalleri doğurmuştur. Aynı zamanda gazetecilerin gözaltında, tutuklanırken veya cezaevinde maruz kaldığı hak ihlallerine ilişkin soruşturma açıldığına dair herhangi bir bilgi basına yansımamıştır. Tutuklu gazetecilerin ziyaret görüşleri de engellenmektedir. Bununla birlikte Diyarbakır’da 2017 Newroz kutlaması sırasında üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’u katleden polis Yakup Şenocak hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilirken, Kurkut’un polis tarafından öldürülmesini fotoğraflayan gazeteci Abdurrahman Gök’e verilen hapis cezasını onanmıştır.”
KÜRT GAZETECİLERE BASKILAR ARTIYOR
Basın ve haber alma özgürlüğünün Anayasa tarafından garanti altına dikkat çekilen önergede, dezenformasyon yasası ile bu hakkın engellendiği, basının baskı altına alındığı belirtildi. Toplumun haber alma hakkının engellendiği belirtilen önergede, “Gazetecilere yönelik gözaltı süresinin uzatılmasından gazetecilerin materyallarına el konulmasına, mesleki faaliyetlerinin suç kapsamında değerlendirilmesinden henüz iddianame hazırlanmamasına, cezaevinde hak ihlallerine maruz kalınmasından gazetecilere yönelik gözaltı operasyonların devam etmesine kadar birçok hukuksuzluk kamuoyuna yansımıştır. Gazetecilerin ekipmanlarının suç delili olarak nitelendirilip el konulması ise mesleki faaliyetlerin engellenmesine yönelik olduğu ifade edilmiştir. Gazeteciler gözaltına alınırken, tutuklanırken ve ardından cezaevlerinde darp, çıplak arama, kötü muamele, hakaret ve tehditlere maruz kalmıştır. Söz konusu baskıların Kürt gazetecilere yönelik artarak devam ettiği beyan edilmektedir” ifadelerine yer verildi.
HAZIRLANMAYAN İDDİANAME HAK İHLALİ
Tosun, verdiği araştırma önergesinde Adalet Bakanlığı’nın, mesleki faaliyetleri nedeniyle tutuklanan gazeteciler hakkında iddianame hazırlanmamasının hak ihlaline neden olduğunu belirterek, şu soruları sordu: “8 Haziran 2022 ve 25 Ekim 2022 tarihlerinde tutuklanan 25 gazeteci hakkında 7 aylardır iddianame hazırlanmamasının gerekçesi nedir? 8 Haziran 2022 tarihinde tutuklanan 16 gazeteci hakkında 7 aydır, 25 Ekim 2022 tarihinde tutuklanan 9 gazeteci hakkında 3 aydır iddianame hazırlanmamasına ilişkin Bakanlığınızın girişimleri olacak mıdır? Bakanlığınız gazetecilerin gözaltına alınırken ve akabinde tutuklanırken maruz kaldığı hak ihlallerine ilişkin kamu görevlileri hakkında başlatmış olduğu soruşturma sayısı kaçtır? Söz konusu hak ihlallerine ilişkin soruşturma açılmamış ise gerekçesi nedir?”
MA
