Med Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) ve Amed Barosu, Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde yaşanan ihlallere dair Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi önünde açıklama yaptı. Açıklamaya Çewlîg, Dêrsim, Xarpêt Erzingan ve Amed’den çok sayıda siyasetçi, kurum ve kuruluş temsilcileri katıldı.
“Tutsaklara özgürlük ve toplumsal barış ” pankartının ardından konuşan, MED TUHAD-FED Eşbaşkanı Pınar Sakık Tekin, çatışmaların olmadığı, sözlerin kurulduğu bir süreçten geçtiklerini söyledi. Herkesin süreç için elinden geleni yapmaya çalıştığını fakat cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ve tecridin devam ettiğini hatırlattı.
Dêrsim Milletvekili Ayten Kordu ise cezaevlerinde yaşanan sorunlarından kaynaklı, hem ailelerin, hem cezaevi içerisinde tutsakların çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldığını ifade etti. İdare ve Gözlem Kurulları’nın Erzincan’da ve pek çok cezaevinde siyasi saik ile hareket ettiğini belirten Ayten Kordu, “Dolayısıyla erteleme kararlarını esas alarak sordukları siyasi, ideolojik sorularla bunu gerçekleştiriyorlar” diyerek cezaevinde, adli tutukluların siyasi tutukların yanına getirilme, 30 yılın ardından infazı ertelenen tutsakların olduğunu söyledi.
AÇLIK GREVİ
Ayten Kordu, yaşanan hukuksuzluğun takipçisi olacaklarını vurguladı. Tutsakların Pazartesi gününden beri açlık grevine başladığını ifade eden Ayten Kordu, “Açlık grevci bir insanın cezaevinde en son geleceği noktadır. Açlık grevinde olan arkadaşlarımızın da bir an önce sorunlarının çözülmesi, idarenin bu konuda daha doğru bir çözüm gerçekleştirmesi, sistemin bu konudaki gözlem kurullarının siyasi saikiyle hareket etmesinin bir an önce önüne geçilmesi gerekiyor” dedi.
TECRİT POLİTİKASI
ÖHD Amed Hapishane Komisyonu üyesi Süleyman Zaman ise cezaevlerinde sürdürülen baskı, işkence ve tecrit politikalarının, demokratik barış sürecinin ruhuyla bağdaşmadığını ifade etti. Zaman, “Demokratik siyaseti, toplumsal muhalefeti ve barış özlemini bastırmaya dönük bu uygulamalar yalnızca mahpusları değil, toplumu da zihinsel, sosyal ve moral açısından zayıflatmayı hedeflemektedir. Hapishaneler, hem mahpusları hem de toplumu hedef alan bir tecrit politikasının mekânına dönüştürülmüştür” diye konuştu.
YAŞANAN İHLALLER
Bu ihlallerin en somut örneklerinin Erzincan Ceaevlerinde yaşandığını vurgulayan Zaman “Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nde politik mahpuslar, adli mahpuslarla aynı yaşam alanlarında tutulmakta ve bu durum kimi zaman taraflar arasında gerilim ve kışkırtmalara zemin hazırlayacak biçimde kullanılmaktadır. Buna karşın politik mahpusların birbirinden uzaklaştırılması, mahpusların hapishane içindeki güvenlik ve yaşam bütünlüğünü ciddi biçimde tehdit etmektedir. Cezaevi idaresinin bu uygulaması, güvenlik gerekçesiyle açıklanamayacak ölçüde planlı bir izolasyon ve psikolojik baskı yöntemi hâline gelmiştir. Ziyarete gelen ailelere ağız içi arama dayatılarak insan onuru hiçe sayılmakta; bunu reddedenler tehdit edilmekte ve cezalandırılmaktadır. Uzak illerden gelen aileler için görüş saatlerinin keyfi biçimde erkene alınması, hem aile bağlarını zedelemekte hem de ciddi güvenlik riskleri yaratmaktadır. Nitekim kısa süre önce Erzincan yolunda kaza geçiren bir tutuklu yakınının ailesi, bu uygulamanın yol açtığı ağır sonuçların en çarpıcı örneği olmuştur” şeklinde konuştu.
Cezaevi içinde yapılan “rutin aramaların” tacize dönüştüğü, eşyaların tahrip edildiği , kitap, dergi ve mektuplara el konularak tutsakların düşünsel üretiminin engellendiğini belirten Zaman, Kürtçe mektupların sansürlenmesi, sağlık hakkı sistematik biçimde ihlal edilmesi, revir ve hastane sevklerinin geciktirilmesi, kronik hastalıklar ve diş tedavilerinin aylarca ertelenmesi gibi ihlalleri sıraladı. Zaman, “Sosyal etkinliklerin kısıtlanması, kurs ve atölye çalışmalarının engellenmesi, mahpusların eğitim ve sosyalleşme haklarını fiilen ortadan kaldırmaktadır. İdare ve Gözlem Kurulu kararlarıyla infazların hukuka aykırı biçimde uzatılması ise bu ihlaller zincirini tamamlamaktadır. 2021 yılından bu yana uygulamada olan İdare ve Gözlem Kurulları, hukuken yalnızca ‘iyi hâl’ değerlendirmesi yapmakla yükümlüyken, fiiliyatta mahpusların özgürlük hakkını keyfi biçimde engelleyen bir mekanizmaya dönüşmüştür. Özellikle siyasi mahpuslar üzerinde ideolojik baskı aracı olarak işletilen bu kurullar, ‘pişmanlık’ dayatması ve kimlik inkârı üzerinden bir itaat rejimi kurmaktadır” diye söyledi.
İNFAZ ERTELEMELER
Kurul görüşmelerinde tutsaklara “örgütle bağını koparıp koparmadığı”, “taraflı koğuşta kalıp kalmadığı” ya da “pişman olup olmadığı” gibi politik içerikli sorular yöneltildiğini bu değerlendirmelerin tahliyelerin engellenmesine gerekçe yapıldığını söyleyen Zaman, “Bu yaklaşım, Anayasa’nın 25 , 37. ve 38. maddeleri ile AİHS’in 5. maddesinde güvence altına alınan düşünce, adil yargılanma ve kişi özgürlüğü ilkelerine açıkça aykırıdır. Kurullar, pratikte yargının alanını aşarak paralel bir yargı mekanizmasına dönüşmüştür. Erzincan Kadın Hapishanesi’nde Nurcan Aslan, Ardıl Çeşme, Ziynet Sağlam; Yüksek Güvenlikli Hapishanede ise Abdülmecit Yüksekbağ, Mustafa Amutgan ve Keleş Celal hakkında alınan kararlar, bu keyfi sistemin somut göstergeleridir. İnfaz sürelerini doldurmalarına rağmen yalnızca ‘pişmanlık göstermedikleri’ gerekçesiyle tahliye edilmemiş, özgürlükleri ideolojik gerekçelerle engellenmiştir.”.
TALEPLER
Zaman, hapishanelerde sürdürülen baskı, tecrit ve yok etme politikalarına karşı susmayacaklarını ifade ederek şu talepleri sıraladı:
“*Tüm mahpusların sağlık, güvenlik ve temel haklarının güvence altına alınmasını,
* İdare ve Gözlem Kurulları’nın siyasi ve ideolojik bir sorgulama aracına dönüştürülmesine son verilmesini,
* İnfaz yakma ve hukuki dayanaktan yoksun tahliye erteleme uygulamalarının kaldırılmasını,
* Farklı suç gruplarının bilinçli biçimde aynı alana tutulması gibi mahpusların yaşamını, güvenliğini tehlikeye atan uygulamalara derhal son verilmesini,
* Cezaevlerinde şeffaf, insan onuruna saygılı ve yargı denetimine açık bir infaz sisteminin oluşturulmasını hukuk devleti ilkesinin ve insan haklarının gereği olarak talep ediyoruz.”
MA
