Türkiye’de 2022 yılı için belirlenecek asgari ücretin görüşmeleri başladı. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, asgari ücretin belirlenmesinde Türk-İş ve Hak-İş ile birlikte ortaya koydukları kriterleri ve asgari ücretin ne kadar olması gerektiğini Radyo Sputnik’te Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi.
Çerkezoğlu, asgari ücrete gösterilen önemi “Asgari ücret konusu bu yıl her zamankinden daha erken ve güçlü bir biçimde kamuoyunun gündemi haline geldi. Hem iktidar hem muhalefet hem çeşitli kesimlerden asgari ücretle ilgili çeşitli açıklamalar geldi. Ciddi bir artış yapılacağına dair beklenti de yaratıldı. Asgari ücret her zaman önemlidir ama bu yıl her zamankinden daha fazla önemli. Bunun iki nedeni var. Gerçekten 2018’den beri yaşadığımız ekonomik krizin üzerine eklenen pandemiyle birlikte milyonlarca çalışan açısından geçim derdi temel meseledir. Diğer taraftan da Türkiye’de asgari ücreti biz konuşurken artık aslında ortalama ücreti konuşuyoruz, belki asgari ücretin isminin bile değişmesi lazım. Asgari dediğiniz aslında sembolik bir ücrettir. AB ortalaması yüzde 8, bizde çalışanların yarısından fazlası, yüzde 57’si asgari ücret civarında ücretle çalışıyor. Üniversite mezunu gençlerimiz, mimarlar, diş hekimleri, avukatların Cumhurbaşkanlığı rakamlarına göre yarısı asgari ücretle çalışıyor” diye açıkladı.
‘ASGARİ ÜCRETİN BELİRLENME SÜRECİ TÜMÜYLE ANTİDEMOKRATİK’
Asgari ücretin belirlenmesi sürecini devletin toplumla yaptığı ‘en büyük toplu sözleşme’ olarak adlandıran Çerkezoğlu, ücretin belirlenme şeklini “Bu pazarlık 15 kişiden oluşan bir masada gerçekleşiyor. Bunlar kim? Hükümetin çeşitli bakanlıklarından temsilci 5 kişi, en fazla üyeye sahip işveren konfederasyonu TİSK’den 5 kişi ve en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu olan Türk-İş’ten 5 kişi var. Milyonların hayatını belirleyecek olan bu kadar önemli bir pazarlığın tek başına masabaşı pazarlığı olması ve bu masada kararlar oy çokluğu ile alınıyor. Herhangi bir itiraz mekanizması da yok, kararlar kesin ve yürürlüğe giriyor. Belirlenme süreci tümüyle antidemokratik oysa bu kadar büyük bir pazarlık sürecinin tüm işçi sınıfının katıldığı ve uyuşmazlık durumunda grev hakkımızın olduğu gerçek bir toplu pazarlıkla belirlenmesi gerekirken masa başında oy çokluğuyla bir karar söz konusu” şeklinde anlattı.
‘AÇLIK SINIRININ ALTINA DÜŞMÜŞ OLAN ASGARİ ÜCRETTEN DAHİ ÇOK YÜKSEK VERGİ ALINIYOR’
Çerkezoğlu, asgari ücretin belirlenmesinde göz ettikleri kriterleri “Bütün uluslararası belgelerde asgari ücret şöyle tanımlanır: İşçinin ailesi ile birlikte geçinebileceği ve gerekirse sosyal olarak desteklenmesi gereken bir ücrettir. Türkiye’de hala asgari ücret aile olarak değil tek bir işçi üzerinden hesaplanıyor. Asgari ücretin enflasyon, dolar, altın kuru karşısındaki değer kaybının giderilmesi ve alım gücünün korunması önemlidir. Mutlaka büyümeden, milli gelir artışından payını alan bir asgari ücret olmalıdır. Asgari ücret ve bütün ücretler üzerindeki bu vergi yükünün mutlaka ortadan kaldırılması şarttır. Türkiye’de çok adaletsiz bir vergi sistemi var. Devletin topladığı vergilerin yüzde 60-65’i dolaylı vergiler, iğneden temel gıdaya ödediğimiz evimize gelen faturada elektrik, su doğalgaz ve iletişime ödediğimiz vergiler. Bunun üzerine açlık sınırının altına düşmüş olan asgari ücretten dahi çok yüksek vergi alınıyor. O nedenle asgari ücretin tümüyle ve bütün ücretlerin asgari ücret kadarının vergi dışı bırakılması ve başta SGK kesintisi olmak üzere bütçeden desteklenmesi asgari ücretin tanımına göre şarttır. Biz bu ilkeler ve prensiplerle yaklaşıyoruz. Dün DİSK, Türk-İş ve Hak-İş olarak bir açıklama yayınladık. Prensipleri geçen yıl olduğu gibi bu yılda üç konfederasyon olarak kamuoyuyla paylaştık” diye sıraladı.
‘EN AZ NET 5200 LİRA OLMALI’
Açlık ve yoksulluk sınırı rakamlarının önemine dikkat çeken Çerkezoğlu, asgari ücret taleplerini nasıl hesapladıklarını “Hem biz hem Türk-İş açıklıyor biliyorsunuz. Dört kişilik ailenin sadece gıda harcaması 3 bin lirayı geçmiş durumda asgari ücret 2825 lira, yoksulluk sınırı ise 10 bin liranın üzerindedir. Bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve yoksulluk sınırı kadar bir gelir girebilmelidir. Bütün bunları söylediğimizde bir rakam da söylemiş oluyoruz. 2022 yılı için olması gereken rakam bu çerçevede en az net 5200 lira olması gerektiğini ifade ediyoruz. Geçen yılda en az net 3800 olması gerektiğini söylemiştik. O zaman ‘DİSK yine olmayacak şeyler istiyor’ diye düşünenleri ben bugünün gerçekleriyle bir daha değerlendirmeye çağırıyorum” şeklinde aktardı.
SPUTNİK
