6 Şubat depremlerinin merkez üssü olan Maraş (Mereş), yıkımın en fazla yaşandığı kentlerden bir oldu. 12 bin 622 insanın yaşamını yitirirken kentte 15 bin 940 bina yıkıldı. Enkaz kaldırma çalışmalarının henüz tamamlanmadığı kentte, 19 bin 194 bina hakkında acil yıkım kararı var.
Felaketi yaşayan depremzedelerin yaşadığı sorunların başında barınma geliyor. 51 ayrı noktada kurulan 23 bin 212 konteynerde kalan depremzedeler, bu kışı da evsiz geçirdi. Yapılması planlanan 112 bin 414 konut ise bir yıldır tamamlanmış değil. Depremzedeler ise bir an önce evlerine geçmeyi bekliyor.
Yaşanan ilk depremin merkez üssü olan Pazarcık (Bazarcix) ilçesinde, ilçe merkezi ile köylerdeki birçok ev enkaza dönüştü. Daha önce 70 bin 123 nüfusa sahip ilçedeki 872 hane tamamen yıkıldı, enkaz altında kalan 431 kişi yaşamını yitirdi.
Üzerinden bir yıl geçmesine rağmen depremin ilçedeki izleri hala yerli yerinde.
Evsiz kalan depremzedeler, ilçenin 4 ayrı noktasında kurulan konteyner kentlerde yaşamlarını güçlükle sürdürüyor. Evsiz kalan depremzedeler için yapılması planlanan 8 bin konutun yapımı ise tamamlanamadı. Birçok depremzedenin göç ettiği ilçenin sokakları boş kaldı.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından bin 752 bina hakkında acil yıkım kararı verildi. Ağır hasarlı yapıların yıkım işlemlerinin sürdüğü ilçenin birçok yeri boş bir arazi görünümünde. Devam eden enkaz kaldırma çalışmaları ise uzmanların uyarılarına aykırı şekilde yapılıyor. Yıkım sırasında enkaza su dökülmediği gibi beton ve demir yerinde ayrıştırılıyor. Oysaki bu koşullar içerisinde çevreye yayılan asbest insan sağlığı için son derece zararlı.
Ağır hasarlı acil yıkım kararı verilen binaların yıkım işlemi aradan geçen bir yıla rağmen tamamlanmadı. Pazarcık’ın Cengiz Topel Mahallesinde bulunan ağır hasarlı yapı, aradan geçen bir yıla rağmen henüz yıkılmamış. Yıkım çalışmalarının yapılmadığı mahallede, birçok ağır hasarlı yapı güçlükle ayakta duruyor.
Birçok depremzedenin evsiz kaldığı Pazarcık’ta, bir yıl geçmesine rağmen depremzedelerin barınma sorunu çözülmedi. Barınma sorunun ne zaman çözüleceği belirsizliğini korurken, evlerini kaybeden depremzedeler ilçenin 4 noktasında kurulan konteyner kentlerde barınma sorunlarının çözülmesini bekliyor. Memiş Özdal Mahallesi’nde inşa edilen konteyner kentte yaşayan depremzedeler, barınma ihtiyaçlarının karşılamadığını belirterek, bir an önce evlere geçmek istediklerini söyledi.
“BİR AN ÖNCE YENİ KONUTLARA TAŞINMAK İSTİYORUZ”
Depremde evini kaybeden ve biri engelli 2 çocuğuyla birlikte konteynerde kalan depremzedelerden Yüksel Tüke, konteynerde çok zor şartlarda hayata tutunmaya çalıştıklarını anlattı. “Sıkıntımız çok” diyen Tüke, şunları dile getirdi: “Bir engelli oğlum var. Sürekli içeride olduğu için canı sıkılıyor, dışarıya da çıkaramıyorum. Oğlum konuşamadığı için bağırıyor. Bağırdığında ise diğer konteynerde kalanlar bizden şikâyetçi oluyorlar, ‘bizi rahatsız ediyor’ diyerek. Kış ayındayız konteynerler soğuk. Elektrikler kesildiğinde içerisi çok soğuk oluyor. Ev yapılacak diyorlar ama bizim o krediyi ödemeye gücümüz de yetmiyor. Engelli maaşıyla geçinmeye çalışıyorum. Depremzedeler her şeyini kaybetti zaten, kolaylık sağlamaları gerekiyor. Bir an önce yeni konutlara taşınmak istiyoruz. Bu konuda bize yardımcı olmalarını istiyoruz.”
BORÇLANDIRARAK EV VERİYORLAR
Depremde evi ağır hasar alan depremzede Bektaş Çoksaydı ise, “Ev yapılacak mı yapılmayacak mı bilmiyorum. Sorunlar çok. Bizim için her şey sorun. Konutlar daha tamamlanmadı. Bakan yok, soran yok. Kimse doğru dürüst bakmıyor. Yağmur yağdığında konteynerlerin içi su alıyor. Konteynır kış şartlarına uygun değil. Ev yaptığında borçlandıracaklar. Neyle ödeyeceğiz, para var mı ki ödeyelim. Yardımcı olmaları gerekiyor” dedi.
Mahmut Altıntaş / MA