Ulaşım araçlar ve alanlarındaki bilgilendirme sistemlerinde sadece Türkçe ve İngilizce olmasına tepki gösteren Sabahat Erdoğan Sarıtaş, bunun iktidarın politik tercihi olduğunu belirtti.
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görülen 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi görüşmeleri devam ediyor. Bakanlıklara ayrılan bütçe telifinin tartışıldığı komisyonda bugün, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve bakanlığa bağlı kuruluşların bütçe teklifleri görüşülüyor. Birçok tartışmaların yaşandığı komisyonda, ulaşımın Türkiye’nin çok dilli ve kültürlü yapısına uygun olmadığı vurgusu yapıldı.
Komisyonda söz alan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Colemêrg Milletvekili Onur Düşünmez, bakanlığa dair teklif edilen bütçenin büyüdüğünü ancak yol sorunları ve yollarda yaşanan can kayıpları tablosunun değişmediğini söyledi. Kışın başlaması ile birlikte kentte 9 köyün ve 21 mezranın yollarının ulaşıma kapandığını ifade eden Düşünmez, “Hakkâri-Van kara yolu, yıllardır herkesin bildiği bir risk hattı; Sere Solan, Zernek Barajı, Sarıtaş, ve Tekser’de neredeyse her ay ölümlü bir trafik kazası meydana geliyor. En son, geçtiğimiz günlerde Sere Solan’da dağdan kopan bir kayadan kaçan bir araç 200 metreden yuvarlanıp dereye uçtu ve maalesef araçta 4 kişi vardı, 2’si hayatını kaybetti. Birkaç hafta önce Yüksekova-Van yolunda 5 aile üyesinin bulunduğu bir araç trafik kazası geçirdi ve orada da 4 canımızı yitirdik. Bu tablo bir günde oluşmadı çünkü yıllardır bu güzergâhta kaya düşmesi, dar kurplar, yetersiz bariyerler ve mühendislik eksiklikleri dile getiriliyor” dedi.
BÖLGESEL EŞİTSİZLİK
Buna rağmen yolun bütünlüklü bir projelendirmeyle ele alınmadığını belirten Düşünmez, “Van gibi sınır ticaretinin can damarı olan bir kentte çevre yolu projesinin on beş yıl boyunca bitirilememesi bölgesel yatırım önceliklerini açık biçimde gösteriyor. Benzer durum Diyarbakır, Mardin, Erzurum, Samsun ve Bingöl-Diyarbakır yolu için de geçerli. 2009’da başlayan Bingöl-Diyarbakır yolunun bitiş tarihi bugün hâlâ 2028 olarak yazılıyor. Sayın milletvekilleri bu mesele, bütün ülkeyi kesen yapısal bir eşitsizlik meselesi. Marmara ve Ege’de otoyollar, tüneller, viyadükler hızla tamamlanırken Doğu ve Güneydoğu’da, sınır kentlerinde, kırsal hatlarda halkın can güvenliği yıllardır ‘Ödenek durumuna göre…’ ifadesine terk ediliyor” diye konuştu.
‘ÜRÜNÜN FİYATTINI ARTIYOR’
Bu durumların temel ihtiyaç ürünlerinin lojistik maliyetini ve fiyatını artırdığını, yatırımcıyı uzaklaştırdığını ve eğitim ile sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştırdığını dile getiren Düşünmez, “Bölgesel eşitsizlik yol tabelasından başlamıyor, o tabelaya gelene kadar hayatın her alanına siniyor. Bu tablonun bir başka yüzü Karadeniz’de karşımıza çıkıyor. Karadeniz Sahil Yolu yıllardır hem hukuki hem ekonomik tartışmaların odağında. Sahili betonlaştıran ve hukuki ihtarları yok sayan bir uygulama ısrarla sürdürülüyor yani bir tarafta yol yokluğu yüzünden insanlar uçurumlardan, heyelanlardan hayatını kaybediyor; diğer tarafta yanlış projelendirilmiş bir yol denizi ve kıyıyı geri dönüşü çok zor bir biçimde tahrip ediyor” diye kaydetti.
‘ÇİFTE STANDART VAR’
Ardından söz alan DEM Parti Sêrt Milletvekili Sabahat Erdoğan Sarıtaş ise Kürdistan kentlerinde uçak bulmakta zorlandıklarını ifade etti. Sabahat Erdoğan Sarıtaş, “İstanbul, Ankara, İzmir gibi illerde günde onlarca uçak iniş kalkış yaparken Siirt, Van, Muş ve Batman gibi illerde seferler seyrek, biletler yüksek fiyatlı ve hatlar sık sık kapatılmaktadır. Mesela Van Ferit Melen Havalimanı aylarca kapalı kaldı, şehirde eğitimden sağlığa, ticaretten sosyal hayata kadar her alanı olumsuz etkiledi maalesef bu durum. ‘Türkiye hızlanıyor.’ dediniz ve bu çağda Bitlis hâlâ çok yavaş mesela çünkü burada hâlâ bir havaalanı yok. Mesela biz buradan da sormak istiyoruz: Van ve Diyarbakır arası niye uçuşlar yok ya da niye raylı sistem yok? Yine, sunumunuzda birçok ildeki raylı sistemden bahsettiniz ama bu illerde maalesef sadece Mardin görünüyor. İnsanlar sürekli başka kentlere gitmek durumunda kalıyor, gidip oralardan yolculuk yapmak zorunda kalıyor. Yine, raylı toplu taşıma sistemi konusunda benzer eşitsizliklerle karşı karşıyayız Sayın Bakan. Büyük bütçeler ayırıp Bursa’da, Kayseri’de, Konya’da, Samsun ve Eskişehir’de yaptığınız raylı sistemler Diyarbakır, Mardin, Batman gibi şehirlerde maalesef yok” ifadelerini kullandı.
ÇOK DİLLİ ULAŞIM
Türkiye’nin çok dilli ve kültürlü bir ülke olduğunu ancak metro, hızlı tren, havalimanı ve otogarlarda bu duruma uygun bilgilendirme sistemlerinde sadece Türkçe ve İngilizce olduğunu belirten Sabahat Erdoğan Sarıtaş, bu duruma şu sözler ile tepki gösterdi: “Mesela benim annem Türkçe bilmiyor. Ulaştırma Bakanlığının mevzuat gerekçesiyle Kürtçe’yi ulusal ulaşım ağlarından dışlamaya devam etmesi, eşit yurttaşlık ilkesinin de ihlalidir aynı zamanda. Hava limanlarında, trenlerde ve otoyol sistemlerinde Kürtçe bilgilendirmenin olmaması teknik bir imkânsızlık değil, tamamen politik bir tercihtir. Bakanlığın 2025 bütçesinde çok dilli bilgi altyapısına ayrılmış hiçbir anlamlı pay bulunmamaktadır. Oysa, altyapı şirketleri dijital sistemlerle çok dilli anonsu kolayca sağlayabilecek kapasitededir.”
MA
