Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Çêlik (Çelik) Mahallesi’nin Miştê (Umutlu) mezrasının tarihi kilise mağarası, değirmeni ve bahçelerini içine alan araziler, 12 bin yıllık tarihi geçmişi olan Hasankeyf’i yutan Ilısu Barajı’nın altında kalacağı gerekçesi ile 2015 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından istimlak edildi. Barajın su tutmaya başlamasıyla birlikte tespit edilen araziler ve bahçeler sular altında kalırken, bölgede baraj suyu yaklaşık 10 metre yükseldi. Ancak bir süre sonra beklenmeyen bir şekilde sular geri çekildi. Suların geri çekilmesi ile arazilerin bir kısmının su altında kalmadığı gerekçesiyle hazine tarafından 224 bine tekabül eden istimlak bedelleri, arazi sahibi 6 kişiden geri istendi.
BÖLGE TALAN EDİLDİ
Mahalle sakinlerinden Yücel Kaya, tarihi bir yerleşim yeri olan köylerinin 90’lı yıllarda zorla boşaltılan köylerden olduğunu, ancak daha sonra kimi ailelerin geri dönmesiyle yeniden hayat bulduğunu kaydetti. Kaya, öncesinde geçimlerini bahçeler ile sağladıklarını, ancak şu an hayvancılık yapmaya başladıklarını ifade ederek, köylerinde piknik alanı ve kaynak suyu tesisi yapmayı planladıklarını, ancak baraj nedeniyle projelerinin durduğunu ve bölgenin talan edildiğini söyledi.
KÖYLÜLER ZARAR GÖRDÜ
Köyde sular altında kalan arazileri gösteren Kaya, öncesinde bölgenin tamamının sulu arazi ve bahçe olduğunu belirterek, köylülerin geçimlerini bahçeler ve arazide yaptıkları ekim ile sağladıklarını söyledi. Ilısu barajı nedeniyle suyun bölgede yükseldiğini, ancak sonrasında geri çekildiğini ifade eden Kaya, hem köylülerin mağdur olduğunu hem de bölgenin zarar gördüğünü aktardı. Barajın bir faydasını görmediklerini, değirmenleri ile içme sularının barajın altında kaldığını kaydeden Kaya, köylülerin çok fazla mağdur edildiğini söyledi.
ARAZİLERDE ÇATLAKLAR
Su altında kalmayan bölgeler için ödenen istimlak bedellerinin geri istendiğini ifade eden Kaya, köylülerin de buna itiraz ettiğini söyledi. Köylülerin kimi arazilerine de araya su girmesi ve yol olmaması nedeniyle ulaşılamadığını dile getiren Kaya, köylülerin bu zararının da giderilmesi gerektiğini kaydetti. Araziler arasında büyük çatlakların meydana geldiğini, bu nedenle ekim yapamadıklarını da dile getiren Kaya, bu nedenle yetkililere haber verdiklerini, çatlağın sebebinin “deprem mi, yoksa baraj mı?” olduğunun incelendiğini belirtti.
Ahmet Kanbal / MA
