DAİŞ’in Kobanê’ye yönelik saldırılarına karşı sınır hattında yapılan protestolarda yer alan ve 6 Kasım 2014’te Riha’nın Pirsûs (Suruç) ilçesinden Kobanê’ye geçmek isterken askerlerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybeden Kader Ortakaya’nın ölümüne dair ihlal kararı verildi. 28 yaşında katledilen Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans öğrencisi Kader Ortakaya’nın ağabeyi Celal Ortakaya, 30 Ekim 2020 tarihinde kardeşinin yaşam hakkının ihlal edildiği için Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu.
Başvuruda, Kader Ortakaya’nın askerler tarafından öldürüldüğü, soruşturma sürecinin eksiklikler içerdiği, delillerin gereği gibi toplanmadığı, geç hareket edildiği, olayın üzerinden yıllar geçtikten sonra ölüm sebebinin anlaşıldığı, soruşturmanın üstünün kapatılmaya çalışıldığı belirtilerek, olayda yaşam hakkı ihlalinin olduğu kaydedildi.
Başvuruyu kabul eden Anayasa Mahkemesi, dosya üzerindeki incelemesini tamamlayarak olayda ihlal kararı verdi. Anayasa Mahkemesi, olayda bilgisi bulunanların ifadelerinin alındığını, ancak askeri personelin ifadesinin olaydan bir yılı aşkın süre sonra başvurulduğunun altını çizdi. Anayasa Mahkemesi bu duruşu ifadelerle değerlendirdi: “Bu durum soruşturmanın ciddiyeti hakkında olumsuz bir izlenim oluşturmaktadır zira oluş koşulları ilk etapta net belirlenemeyen, kamu makamlarının görüntü kaydı almadığı bir ölüm olayında tanıkların ifadelerinin olayın koşullarının tespiti için kritik önemde olduğu ve vakit kaybetmeksizin alınması gerektiği açıktır.”
Tanıkların ifadeleri arasında gaz fişeği kullanılıp kullanılmadığı hususunda çelişki bulunduğu hususunu belirten Anayasa Mahkemesi, çelişki hakkında kamu makamlarınca bir araştırmada (yeniden ifade alınması) bulunulmadığı, söz konusu çelişki ve ifadelerin olayın üzerinden uzun süre sonra alınması soruşturmanın özensizliğine dair şüphe oluşturduğunu kaydetti.
İHLAL KARARI
Anayasa Mahkemesi, ölüme dair otopsi yapılmasına karşın olayın üzerinden 4 yıl geçtikten sonra 2 mezar açma işleminin yapılmak suretiyle son olarak 2020’de düzenlenen raporla ölümün ilk otopsi raporunda belirtildiğinden farklı sebeple (şarapnel değil, ateşli silah mermisi ile) meydana geldiğinin anlaşıldığı, bu nedenle soruşturmada özensizlik olduğu tespitinde bulundu. Anayasa Mahkemesi ihlal kararında,, “… zira geç yapılan bu belirleme, zamanında yapılması halinde soruşturmanın seyrini etkileme, delillere ve olayın oluş koşullarına farklı bir yaklaşım benimsenmesini muhtemel kılacak niteliktedir” diye belirtti.
AYM, yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine hükmederek, başvurucuya manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
MA / Emrullah Acar
