Mersin Toros ilçesinin Musalı Mahallesi’nde 2013 yıllında kurulan Krom Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi’ne ait atıklar, toplandığı havuzda yaşanan çökmeyle çevreye yayıldı. İlçenin Musalı-Darısekisi Şahinpınarı mevkiindeki Deliçay üzerinde kurulu MMK (Metalurji Sanayi Ticaret ve Liman İşletmeciliği A.Ş.) Madenciliğe ait krom atık arıtma ve depolama havuzu, etkili olan yağışlar sonrası çökerken, zehirli atıklar Deliçay Deresi’ne karıştı. Parmakkurdu ve Şahinpınarı Mahallesi’nin arasından bulunan taliye yoldan Musalı Mahallesi’nin yolu taşlarla kapatıldı. Ancak çökme nedeniyle kapatılan yol halen açılmadı. Tedbirlerin yetersizliği, felaketin büyümesini barındırıyor.
Krom Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ve Atık Depolama Alanı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından 03.10.2013 tarihinde kabul edildi. Ardından faaliyete geçen ve Soma’da 301 madencinin yaşamını yitirmesinden sorumlu Soma Holding bünyesindeki Minsan Madencilik A.Ş. tarafından işletilen tesis daha sonra MMK Madenciliğe devredildi. Ancak işten çıkardığı işçilerin mahkeme tarafından belirlenen tazminatlarını vermemek için şirketin, kağıt üzerinde isim değişikliğine gittiği iddia edildi.
ATIKLAR DENİZE ULAŞIYOR
Zehirli atıkların ulaştığı Deliçay Deresi ise, Toros Dağları’ndan Akdeniz ilçesine geçerek denize akıyor. Çökmeyle birlikte atıkların denize akması bölgedeki insanları kaygılandırıyor. Görgü tanıkları, patlama sonrası dinlendirme havuzlarındaki kromların diğer iki havuzu da patlattığı ve binlerce ton zehirli kromun Deliçay’a ulaştığı bilgisini verdi.
GÖZ GÖRE GÖRE FELAKET
Maden ocağındaki isim değişikliğine dikkati çeken mahalle muhtarı Ferhat Turan, “Arıtma havuzları önceden aşağıdaydı. Yeterli gelmedi galiba, yukarıya aldılar. Haftada iki ya da üç gün buradan geçiyorum. Kenarda gördüğüm su önceden yoktu. 20 gün önce buradan akmaya başladı. Büyük ihtimalle havuzda bir kaçak vardı ve bu kaçaktan dolayı da bu malzeme aktı. Malzeme Deliçay’ın önünü kapattı. İhmal olup olmadığını bilemem, konunun uzmanı değilim. Burada büyük bir doğa katliamı oldu diyebilirim. Bu da göz göre geldi” dedi. Yolun geçtiğimiz bahar aylarında asfaltlandığını belirten Turan, “Diğer yoldan Musalı’ya gitmek için 24 kilometre gitmek zorunda kalıyorduk, bu yolla 7 kilometre oldu. Ama şimdi yolumuz kapalı. Yolumuzun açılmasını istiyoruz” diye belirtti.
EKOLOJİ TALANI
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mersin Milletvekilli Rıdvan Turan da, yaşanılanları “doğa katliamı” olarak nitelendirerek, şunları söyledi: “Burada krom maddeni var. Şu arkamda görmüş olduğunuz büyük set, krom maddenin atıklarının atıldığı set. Bu set bundan 5 gün önce yağan yağmurlara beraber çökmüş durumda. Buna bağlı olarak da aşağıdaki vadiye kanserojen içeren maddeler doldu. Yukarıdan gelen dere bütün o atıkları aşağıya yani tarım alanlarına doğru süpürdü. Yani şu setin, arkasındaki yükün ağırlığına bağlı olarak çökeceğini öngörmek için alemi cihan olmaya gerek yok. Bunun çökeceği çok belli. Burada açık bir şekilde ihmal söz konusudur. Bu faciaya birileri göz göre göre imkan sağladı. Zaten Türkiye’de son yıllarda madencilik faaliyetleri bilimsel esaslara dayanan bir faaliyet olmaktan çıktı. Aynı zamanda bir yağma sanatına dönüştü. Doğa, tarım alanları, tüm hassas olan bölgeler madden olduğu düşüncesiyle talan ediliyor. İşte bu Torosların, bu harika cennet mekanı da yıllardan beri bu yağmaya açılmış durumda. Şuan yaşadığımız büyük facia da, yıllardan beri bağıra bağıra ne yazık ki geldi. Atıklar Deliçay üzerinden sulama kanalları ve tarım alanlarına ulaşmaktadır. Bu alanlar da kanserojenle karşı karşıya. Deliçay’da büyük balık ölümleri meydana gelecek. Yazıktır.”
MECLİS GÜNDEMİNE TAŞINACAK
Bölgenin incelenmesi için Meclis’te araştırma komisyonunun kurulmasını talep edeceğini aktaran Turan, yaşanan facianın takipçisi olacaklarını, doğa ve çevreye karşı yapılanlar karşısında sessiz kalmayacaklarını söyledi.
Cemil Uğur / MA
