Döviz kurunda artışla birlikte gıda ürünlerine gelen fahiş fiyatlar halkı derinden etkiliyor. Özellikle artan mazot fiyatları, yaşanan iklim değişiklikleri, tarım arazilerinin tarım dışı kullanımı, girdi maliyetlerinin artması, gıda fiyatlarına zam olarak yansıyor. İlkbahardan sonbahara iki mevsim arasında ürünün çeşidine göre değişen dönemlerde uygulanan gübreleme işlemi, bitkinin ihtiyacı olan kalsiyum, azot, fosfor, magnezyum, potasyum gibi besinleri sağladığı için ürün veriminin sağlanması için önemli bir konumda duruyor. Önemli girdi kalemlerinden biri olan gübre fiyatları, çiftçilerin sağlıklı üretim yapmasını engelliyor.
BİR TON GÜBRE 13 BİN TL
2020’de ton fiyatı 2 bin 100 lira olan üre gübresi, pandeminin ve döviz krizinin etkileriyle 2021’de 6 bin liraya kadar yükseldi. Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürlüğü’nün 14 Şubat 2022 tarihli açıklamasında, kimyevi gübrelerde yüzde 30’a varan indirimler yapıldığı, üre gübre fiyatının 9 bin 200 TL olduğu belirtildi. 14 Mayıs Genel Seçimlerinin ardından kur fiyatlarında yaşanan dalgalanma ile beraber, üre gübresinin fiyatı 13 bin TL kadar çıktı.
ARTIŞIN TÜKETİCİYE ETKİLERİ
Gübre satışı yapan Doğan Dinçer, dolar fiyatlarında yaşanan dalgalanma ile özellikle son 3 yılda gübre fiyatlarının arttığına dikkat çekti. Dinçer, “Geçen sene 500 liraya sattığımız ürünü, bu yıl bin liraya satıyoruz. Bu durum en çok tüketiciyi etkiliyor. Üretim fiyatları 3 bin TL iken, 5 bin TL olunca bu direk raflara etki ediyor. Yaşanan süreçte sadece gübre değil, tarımda ilaçlama, ürünleri taşıma maliyeti ile beraber son kullanıcıya gidinceye kadar ürün pahalılaşmış oluyor” dedi.
“GÜBRE OLMADAN KALİTE DÜŞER”
Yaşanan fiyat artışlarıyla beraber çiftçilerin risk almamak için az ürün ektiğini ya da daha az gübre kullanarak daha az ürün elde etmek zorunda kaldığını kaydeden Dinçer, “Topraklarımız yorgun. Artık gübresiz ürün alamıyoruz. Gübre kullanmadığımız zaman 12 ton yerine 4 ton almış olacağız. Bu zaten kiralanan tarla maliyetini karşılamıyor. Mecbur atıyoruz, yoksa artı ürün veya kalite artışı olmuyor” diye belirtti.
“DOĞRU POLİTİKAYLA İYİ ÜRETİM”
Dolar kurunda yaşanan dalgalanma nedeniyle fiyatların öngörülemediğini ifade eden Dinçer, bu durumun kendilerini de olumsuz etkilediğini söyledi. Dinçer, “Biz sözleşmeli ürün satışı yapıyoruz. Sözleşmeli yaptığımız için ürünleri vermek zorunda kalıyoruz. Mahsulü uzun zamanlı alıyoruz kimi zaman parasal yönden sorun yaşıyor. Bu durumda küçülmeye gitmek zorunda kalıyoruz. Az üretelim az risk olsun diyoruz. Gübre fiyatlarının düzeltilebilmesi için Tarım Bakanlığı’nın dünya piyasalarını gözeterek politikalar geliştirmesi gerekiyor. Ancak doğru politikalarla üretim iyi bir hal alabilir” diye konuştu.
Delal Akyüz / MA
