İzmir’in Çeşme ilçesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılmak istenen ‘Çeşme Projesi’ne karşı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası ve Ege Çevre ve Kültür Platformu’nun (EGEÇEP) yanı sıra çok sayıda kuruluş ve yurttaşın açtığı davada, bilirkişi raporu açıklandı. ODTÜ Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Can Bilgin, ODTÜ Şehir Bölge Planlama öğretim üyesi Prof. Dr. Melih Ersoy, Ankara Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mücahit Taha Özkaya, Gazi Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aydan Sat ve Doç. Dr. Koray Yılmaz tarafından hazırlanan rapor mahkemeye sunuldu.
SINIRLARI BELİRLENMEMİŞ
Dava konusu alanın Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan sınır belirleme raporunun son derece yetersiz olduğu belirtilen bilirkişi raporunda, “Sınır belirleme raporu, hiçbir ciddi bilimsel araştırma ve çalışmaya dayanmayan, ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini değerlendirmeye almayan, yüzeysel bir belge olduğu görüşündeyiz. Dava konusu alanın çok büyük bir bölümü üzerinde, yapılaşma izni olmayan koruma alanlarından oluşmaktadır. Ülkemizde koruma alanları mevzuat gereği farklı kurum ve kuruluşların yetki ve sorumluluğundadır. Yukarıda açıklanan gerekçelerle, kurulumuz, dava konusu bölgenin gerek ilk alan gerekse genişletme alanı sınırlarının belirlenmesi işleminin gerek kamu yararına gerekse planlama ilkelerine uygun olmadığı görüşündedir” denildi.
DOĞAL SİT ALANI
Çeşme’nin son 30 yılda ciddi orman ve tarım alanı kaybettiği vurgulanan raporda, “İzmir Çeşme Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi’nin (KTKGB) mevcut arazi kullanım dağılımına göre alanda doğal çayırlıklar alanın yüzde 36,69’unu oluşturmaktadır. Ardından tüm alanın yüzde 28,16’sını oluşturan bitki örtüsü ve yüzde 14,19’unu oluşturan deniz alanı gelmektedir. İzmir Çeşme KTKGB’sinin yüzde 54,62’si ‘Nitelikli Doğal Koruma Alanı’, yüzde 7,47’si ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ içerisinde yer almaktadır. Bölgenin neredeyse yarısı 2017 yılında 1’inci Derece Doğal Sit Alanı olarak tanımlanmıştır” ifadeleri yer aldı.
“İLÇE NUFÜSÜ KALDIRAMAZ”
Projenin hayata geçmesi durumunda günlük 100 bin kişinin ilçeye geleceği kaydedilen raporda, bu nüfus artışının ilçe için tehdit edici seviyede olduğu vurgulandı. Yaz aylarında ilçe nüfusunun 1 milyonun üzerine çıkacağı aktarılan raporda, yarımadada bulunan mevcut su kaynakları ve altyapının tümüyle yetersiz kalması ve doğal çevrenin geri dönülemez tahribatlar yaşayacağı ifadeleri yer altı.
TARIM VE ZEYTİNLİK ALANLAR
Proje alanı içerisinde ciddi oranda dikili tarım arazileri ve zeytinlik alanların bulunduğuna dikkat çekilen raporda, “Özetle açıklanan gerekçeler doğrultusunda 12.02.2020 tarih ve 31037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, İzmir Çeşme KTKGB’nin sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin 11.02.2020 tarih ve 2103 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Cumhurbaşkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan davada; Kurulumuz, KTKGB alanının bütününü de gözeterek, dava konusu ekleme ile koruma alanları yanı sıra turizm kullanımlarına, dolaysıyla yapılaşmaya da açılmasına yol açacak olan sınır kararının, tarım ve orman alanları, doğal değerler (flora, fauna, ekosistemler) su kaynakları ve kültürel miras üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri göz önüne alındığında, planlama ilkelerine ve kamu yaranına uygun olmadığı görüşüne varmıştır. Karar yüce mahkememizindir” diye belirtildi.
MA
