Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan “yetki belgesi” almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticaretini 1 Temmuz itibariyle yasaklamasına karşı Adıyaman ve Malatya’da başlayan eylemler 3. güne girdi. Tütün ticareti yapanlara 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilmesi yönünde düzenlemenin geri çekilmesini talep eden binlerce tütün yetiştirici, Adıyaman merkez ile Çelikhan ilçesi ve Malatya’nın Doğanşehir ilçesinde yol kapatıp eylem yaptı. Yolu saatlerce kapatan yetiştiriciler, davul zurna eşliğinde halaylar çekti. Yetiştiricileri ikna çalışmaları ise karşılık bulmadı. Yaptıkları eylemlerle sanal medyada seslerini duyurmaya çalışan tütüncülerden birinin paylaştığı “Tirşikçî kapitalistlere hayır” sloganı ve görüntüsü kısa sürede binlerce kez paylaşıldı.
Tütün yetiştiricileri, söz konusu uygulamayla yaşadıkları zorlukların katlanacağını belirterek kaygılarını anlattı.
Adıyaman’ın merkez Tekpınar (Kulikreş) köyünde çocukluk yıllarından bu yana tütün yetiştiren 50 yaşındaki Abuzer Keklik, binlerce insanın tek geçim kaynağının tütün olduğunu söyledi. Tütün yetiştirmenin “yetki belgesi” ile yasaklanacağını ifade eden Keklik, “Kooperatifleştirileceği söyleniyor. Yani ranta açılacak. Birkaç kişinin zengin olması için yapılıyor. Bu köyün başka bir geçim kaynağı yok. Kuru tarımı maliyetlerden kaynaklı zaten yapamıyoruz. Her şeyimizi tütünle karşılıyoruz. Şayet bu tütün de yasaklanırsa, buradaki insanlar hamallık için başka illere göç etmek zorunda kalacak” diye konuştu.
“EKMEĞİMİZİ ELİMİZDEN ALIYORLAR”
Yasak geri alınıncaya kadar direneceklerinin altını çizen Keklik, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tütünümüzü kimseye yedirmeyeceğiz. Çünkü direnmekten başka çaremiz yok. Yani bu topraklarda 10 dönüm ektiğimiz tarlada en fazla 400 kilogram tütün elde edebiliyoruz. Bakın masrafları bile karşılamıyor. Bir olup direneceğiz. Tütünümüzü ortadan kaldırıp, bizi açlığa mahkum etmeye çalışıyorlar. Bu işi bırakmamız için yapıyorlar. Ektiğimiz tütüne kaçak diyorlar. Hayır, bu tütün yıllardır bu topraklarda üretiliyor. Ekmeğimizi elimizden alıyorlar.”
“AMAÇ KÖYLÜYE ORTAK OLMAKTIR”
Aynı köyde uzun yıllardır yetiştiricilik yapan 45 yaşındaki Abuzer Büyükkaya da tek geçim kaynaklarının tütün olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi:
“Bu köyün %100’ü tarım ile geçimini sağlıyor. Başat geçim kaynağımız ise tütündür. Şu an kendi yerli tütünümüzü yasaklamaya çalışıyorlar. Resmen tütünümüze el konuluyor. Bu yasa ile tütünümüzün %50’sine ortak olacaklar. Geri kalan %50’nin yarısını da vergi olarak veriyoruz. Çünkü tarım girdilerinin vergisi de var. Yani bu şekilde devlete çalışmış oluyoruz. Bize %20 kalıyor. Biz tütünümüze sahip çıkıyoruz. Yasanın amacı köylüye ortak olmaktır. Bu köyde 500 kişi yaşıyor. Devlet bu insanları çalışıp çalışmadığını dahi bilmiyor. Bu köyde yaklaşık yıllık olarak 200 ton tütün üretiliyor. İnsanlar bu tütün ile geçiniyor.”
Barış Polat / MA
