Kurdaki artış kamu kuruluşlarına da etki ediyor. Kurdaki hızlı değişkenlikten etkilenen kamu kuruluşlarının başında ise belediyeler geliyor. Ülkedeki fiyat artışlarının kamu hizmetlerine yansımasını Sputnik’e değerlendiren Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, maliyetler artarken belediyelerinin gelirlerinin azaldığına işaret ediyor. Karalar, ülke genelindeki çok sayıda belediyenin iş yapamaz hale geldiğine vurgu yapıyor:
‘TÜM BELEDİYELER EKONOMİK SIKINTI İÇİNDE’
“Biliyorsunuz Adana Belediyesi çok ağır bir yük aldı. Geliri de o oranda yüksek değildi. Yaklaşık iki buçuk yıl mali disiplini sağlamak, gelir arttırmak, borcu düşürmek, sabitlemek manasında çok ciddi çalışmalar yaptık. Her ay 50 milyon borcu artan bir belediyeydi devraldığımızda, şimdi hem borç artmıyor hem de ayda 30 milyon borç ödeyebilecek hale geldik. Türkiye’de sadece CHP’li belediyeler değil bütün belediyeler ekonomik sıkıntı içindeler. Gelirleri enflasyonun altında artıyor. Ama yaptıkları, yapacakları iş her gün bir gün önceden daha fazla oluyor. Mesela pandemi döneminde belediyelerin önemi bir kez daha ortaya çıktı. Çok ciddi işler yaptılar. Belki de insanların hem manevi hem maddi yanında oldukların dolayı büyük bir güzellik oldu. Çok ciddi faydaları oldu. Belki daha çok psikolojik olumsuzluğa engel oldular. Belediyelerin giderleri artmakta gelirleri o oranında atmamaktaydı. Neredeyse iş yapamaz duruma gelmişlerdi bütün belediyeler.”
‘ASFALTIN MALİYETİ 4 KAT ARTTI’
Belediyelerin maliyetlerin artışıyla ilgili bilgi veren Karalar “Büyükşehirlerin içerisinde gelirlerinin 4 katı borcu olan başka da bir belediye yoktu. Bunu tam çözer gibi olduk biraz nefes alma trendine girdik. Bu döviz artışıyla birlikte belediyelerin en ciddi kalemleri işçiliğin dışında, araç kirası yakıt, ‘yakıttan kastım: mazot doğalgaz benzin’ ve asfalt malzemesi. Geçen sene tonu bin 500 lira olan asfalt malzemesinin tonu şu anda 6 bin lira. Geçen sene ile bu sene arası mazota yüzde 60’a yakın zam geldi. Elektriğe keza aynı şekilde zam geldi. Sendikalarla şimdi konuşuyoruz nasıl bir zam gelecek tahmin bile edemiyorum. Asgari ücrete ciddi bir zam gelecek. Muhtemelen 3 bin 600, 4 bin lira olacak. Biz de artsın istiyoruz. Bu olmalı da aslında, çünkü müthiş bir hayat pahalılığı oluştu son günlerde. Öyle de olunca sizin bütün giderdiniz yüzde 50 oranında arttı. Geliriz bunun oranında artmazsa siz iş yapamaz hale gelirsiniz. Durumumuz bu” ifadelerini kullandı.
‘HİZMETLERİMİZ ÇOK CİDDİ ETKİLENECEK’
Türkiye’de yaşanan daha önceki krizlerle, son krizi karşılaştıran Karalar “Allah Türkiye halkına yardım etsin diyorum. Ben 80 öncesi krizleri de hatırlarım, 24 Ocak kararlarında hatırlarım, 1994’ü de hatırlarım, 2001’de hatırlarım 1997-1998 de hatırlarım ama bu çok facia bir şey. Önünüzü göremiyorsunuz. Ne olacak bilmiyorsunuz. Her gün biraz daha artıyor. Geçen yılın başında dolar 6 lira altındayken şimdi 15’lere tırmanıyor. Neredeyse 3 katlık bir artış. Takip eden diğer fiyat artışları bizi çok çok zor duruma düşürüyor. Hizmetlerimiz çok ciddi şekilde engelleyecek” diye konuştu.
‘SU ALACAKLARIMIZ ARTTI, YAPACAKLARIMIZ BÜYÜK ORANDA ETKİLENİYOR’
Hanelerin su faturası ödemelerinde ciddi zorluklar yaşadığına işaret eden Karalar “Vatandaş iliklerine kadar bunu hissediyor. Bizim su alacaklarımız 270 milyondu şu anda 350 milyona dayandı. Vatandaş parasını ödeyemiyor. Elektriği doğalgazı ödemediğinde onlar kesileceği için onlara yükleniyor. Vatandaşın parası da kalmıyor. Tabii ama biz de buradan vatandaşlarımıza seslenelim, biz su parasını tahsil edemezsek onlara su ve altyapı kanalizasyon götüremeyiz. Sonuçta bizim de yaptığımız her şeyin bir karşılığı var. Bunu da su parası ile yapıyoruz. Halkımızı ve Adana’yı da çok olumsuz bir şekilde etkiledi. İnsanlar geçinemez durumda aldıkları para yetmez durumda. Bir kişi çalışır zorlanırdı ama bir ailede iki kişi çalıştığında rahat ederdi. Şu anda 2 kişi çalışırken bile rahat değil. İşsizleri falan söylemiyorum artık. Onlara nasıl yardımcı olacağız, onu da bilmiyorum” dedi.
‘BİR AN ÖNCE BU YANGIN SÖNMELİ’
Hükümete de seslenen Karalar “Şimdi ben belediye başkanıyım ekonomi ile ilgili burada bir sürü şey söyleyebilirim ama ya bu ‘işine baksın, ahkam kesmesin’ diyebilirler. Bu ekonomik krizinin durması için yanlış ekonomik politikanın uygulamasından vazgeçilmesi gerekiyor. Ankara’daki hükümetin bir an önce bu işle ilgili tedbiri alıp yangını söndürmesi ve bu dövizin aşağı çekilmesi gerekiyor. Döviz yukarı çıktıkça fiyatlar da yukarıya çıkıyor. Enflasyon da yukarı çıkıyor” dedi.
SPUTNİK
