Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Teklifi’nin Dışişleri Bakanlığı ve bağlı kurumlarına ait 2022 yılı bütçesi ve 2021 yılı kesin hesaplarına dair yapılan görüşmeler sona erdi. Bütçe görüşmelerinin son bölümünde muhalefet partileri Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na sorular yöneltti.
CHP’li Turabi Kayan, Avrupa Birliği ile ilişkilerin hangi aşamada olduğunu sordu. HDP’li Garo Paylan da “Gri listeden çıkmak için ne tip bir eylem planınız olacak? AİHM kararlarının uygulanmamasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Çözümü Moskova’da veya Washington’da aramaktan ne zaman vazgeçeceksiniz? Bu sorunların çözümünü ne zaman Ankara’da veya bölge ülkeleriyle hep beraber bulabileceğiz” sorularını yöneltti. CHP’li Tanal İran’a komşu olan Van’a neden konsolosluk kurulmadığına yanıt istedi.
RUSYA-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
Çin’in Türkiye’yi Suriye’de işgalci güç olarak nitelendirdiğini dile getiren CHP’li Turan Aydoğan, “ABD’den F-35 alamadığımız ortamda füze almayı düşünüyorsunuz, bu denklemi nasıl değerlendireceksiniz? Ukrayna’da SİHA’ların kullanımından sonra Rusya’nın Suriye’yle beraber İdlib’e bir müdahale etme ihtimali ortaya çıkmıştır. Bu müdahale olursa, gelecek göç dalgasına dair hangi tedbirleri alacaksınız? Rusya-Türkiye ilişkileri nasıl bir denkleme kavuşacak?” dedi.
Sayıştay raporlarında bakanlık tarafından uluslararası kuruluşlara yapılan bazı ödemelerin hesaplarda görülmediğini kaydeden CHP’li Emine Gülizar Emecan, “Bu uluslararası kuruluşlar hangileridir ve bu kuruluşlara yapılan ödemelerin tutarları kuruluşlar bazında nelerdir? Neden hesaplarda yer almamaktadır” diye sordu.
ÖSO EYLEMLERİ SORULDU
HDP’li Gülistan Kılıç Koçyiğit, ABD’deki Halkbank davasında gelinen aşamayı, Doğu Akdeniz’de sondaj çalışmalarının neden durdurulduğuna dair açıklama istedi. HDP’li Serpil Kemalbay da Suriye ile ne zaman barışılacağına dair yanıt istedi. HDP’li Kemal Peköz’de ÖSO’nun eylemleri, kaçırmalar ve kadınlara yönelik işlemler, tacizlerle ilgili girişim olup, olmayacağını ve bakanlığın çalışması olup, olmadığını sordu.
KENDİNİ ÖVENLERİ ÖVDÜ
Muhalefetin hep aynı eleştirileri ve soruları sorduğunu iddia eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, kendisini ve dış politikayı öven Cumhur İttifakı milletvekillerine teşekkür etti. İktidar ve muhalefetin bütçenin az olduğuna dair değerlendirmelerde mutabık olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, bütçeye ihtiyaç duyduklarında Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kendilerine istedikleri ödenekleri gönderdiklerini belirtti.
Soruları yanıtlamak yerine muhalefet partilerinin eleştirilerine yanıt veren Çavuşoğlu, “Her konuda Ak Parti ve Cumhur İttifakı suçlu, her konuda Türkiye Cumhuriyeti haksız, her konuda Cumhurbaşkanlığı Hükümeti suçlu. Yani bu gerçekten iktidarı köşeye sıkıştırmak için mi söylüyorsunuz? Burada gerçekten bir kompleksi mi var?” dedi.
Cumhurbaşkanının “baş başa görüşmeleri”nin eleştirilmesine dair Çavuşoğlu, “Dışişleri Bakanlığı içinde ve Dışişleri Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı arasında fitne yapmaya çalışmayın, bu işlemez; böyle bir şey de başarılı olamazsınız. Yeni bir sistemimiz var, seversiniz, sevmezsiniz, halk karar verdi. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde eskiden olduğu Başbakanlık var, kabine ve Bakanlar Kurulu oraya bağlı, Cumhurbaşkanı burada değil ki. Cumhurbaşkanlığı kabinesi var ve hepimiz oraya bağlıyız. Cumhurbaşkanımız bize önem veriyor, Cumhurbaşkanımızın basın toplantısı konuşmaları dâhil, ikili görüşmeler, baş başa görüşmeler dâhil notlarını biz hazırlıyoruz, veriyoruz Cumhurbaşkanımıza. ‘Cumhurbaşkanının toplantılarına siz niye katılmıyorsunuz?’ arkadaşlar, diplomasi yeni bir şey değil ki; beş yüz yıllık diplomasi tarihimiz var. İki lider de görüşebilir; ben de görüşüyorum bir dışişleri bakanıyla. Niye? Bazı konular vardır ki herkesin önünde tartışmak gerekmez ama onların notlarını da biz hazırlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan-Putin görüşmesine ilişkin Çavuşoğlu, Erdoğan’ın döner dönmez anlattığını, ertesi gün yapılan Milli Güvenlik Kurulu’nda (MGK) toplantısında da tek tek nelerin konuşulduğunu anlattığını iddia etti.
ELEŞTİRİLERİ BAŞÖRTÜYE SIKIŞTIRDI
Çavuşoğlu, muhalefeti “Sizin derdinizi başörtülü bir kızımızın tercüman olarak orada bulunması mı? Cumhurbaşkanımızın yanındaki tercüman kızımız Amerika’da iyi eğitim almış dili çok iyi, benden de iyi ve çok güzel de tercüme yapıyor. Cumhurbaşkanlığımızda başdanışman olarak çalışan bir kız. Biden’ın yanında da dışişlerinden mi Beyaz Saray’dan mı? Bir Türk. Dünyanın sonu mu? Amerikalı Türk tercümana güveniyor, biz kendi çocuğumuza niye güvenmiyoruz” sözlerini sarf etti.
HDP’li Tülay Hatimoğulları ise “Ne alakası var”, CHP’li Turan Aydoğan da “Kim yüklendi” diyerek Çavuşoğlu’na tepki gösterdi.
MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ RAPORU
Mali Eylem Görev Gücü tarafından Türkiye aleyhine verilen kararın siyasi olduğunu öne süren Çavuşoğlu, muhalefet vekillerinin “neden bir şey yapmıyorsunuz” sorusuna, “Çünkü Amerika ile Almanya bunu böyle Demokles’in kılıcı gibi bizim üzerimizde biraz daha sallandırmak için ‘şimdi yeni değerlendirmede çıkaracağız’ diyorlar. Tamamen siyasi karar” yanıtını verdi. CHP’li Turan Aydoğan ise raporda 10 başlık olduğunu hatırlatarak, “Onları neden söylemiyorsunuz” diye sordu.
İç ve dış politikalarında Kürt düşmanlığı olmadığını iddia eden Çavuşoğlu, “Türkiye işgalci suçlamasını reddediyoruz” diye belirtti. Bu sırada HDP’li Gülistan Kılıç Koçyiğit’i hedef alan bakan, saldırgan sözler sarf etti. Bakanın sözlerine AKP’liler de destek verdi.
HEM HEDEF ALDI HEM ÖZÜR DİLEDİ
Paylan’ın Çin’in de Türkiye’nin “işgalci” olduğuna dair açıklamada bulunduğunu anımsatması üzerine sözlü saldırılarını sürdüren Çavuşoğlu, “Sen benim devletime işgalci diyeceksin, buna da Çin’i örnek göstereceksin. Bakınız bir ülkenin ya da bir tarafın yorumu önemli değil. Uluslararası hukuk ne diyor, ona bakarsınız arkadaşlar. Uluslararası hukukta bir ülkeyi yönelik tehdit için oraya girme imkanı veriyor mu? BM’nin 51’inci maddesi veriyor mu? Veriyor. Çin’in demesiyle ya da senin demenle mi oluyor?” dedi. Çavuşoğlu, sarf ettiği “sen lafı” içinde özür diledi.
BAKANLIĞA ADALET GETİRDİ!
“Bakanlığa adalet getirdim” diyerek kendine övgüler dizen Çavuşoğlu, “Herkes her yere gidebiliyor, herkes her yere gelebiliyor. Benim dönemimde adalet geldi” diye konuştu. Taliban’a yönelik eleştirilere de öfkeyle cevap veren Çavuşoğlu’nun, “Almanı, Amerikalısı herkes görüştü. Bunlar bize gelmek istedi, gelin dedik. Geldi, tanıdık mı? Hayır. Senin görüştüğün batılılar görüşüyor da ben görüştüğüm zaman sorun ne” sözleri üzerine CHP’li Utku Çakıröz, “Hangisi başka ülkeye çağırdı, Hangisi büyükelçisini gönderdi” diye tepki gösterdi.
ÜLKÜCÜLERİ SAVUNDU
Ülkücüleri savunan Çavuşoğlu, “Seversiniz sevmezsiniz ülkücülerin neresi terörist? Ülkü ocaklarının hangi terör faaliyetleri olmuştur? 12 Eylül’den önce geçmişte sağ sol çatışmaları olmuştur, ölen oldu, öldürülen oldu. Gençleri birbirine kırdırdılar, darbeye zemin hazırladılar” dedi.
LGBT İTİRAFINA PROTESTO
Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine dair Çavuşoğlu, sözleşme üzerindeki tartışmaların kadınlarla, kız çocuklarla ilgili olmadığını savunarak, “6 tane Avrupa Birliği ülkesi bunu onaylamamıştır bile. Neden? LGBT tartışmalarından dolayı. Kadınla ilgisi yok” itirafı, HDP’li vekiller tarafından protesto edildi.
ABD F-16’LARI VERMEK İSTEDİ
ABD ile F-16 krizine dair Çavuşoğlu, şunları söyledi: “Daha toplantının başında Amerika dedi ki: ‘Biz F-16’ları size vermek istiyoruz, şu anda CAATSA yaptırımlarının içinde olmadığı için, tabii Kongre ile konuşmam lazım.’ Ben bu konuda gerekli çabaları sarf edeceğim. Bizim şimdi ordumuzun ihtiyacına göre alabileceğin ne varsa o. O olmazsa soru ya cevaben ‘SU-35 ve ya 57 olur mu? ‘ dediler. Bu SU-35 olur ve ya başka bir ülkenin ürettiği olabilir.”
ÖSO’nun yaptığı insan hakları ihlallerine karşı da Çavuşoğlu, “Bu tür ithamlar geldiği zaman gerekli soruşturmaları yapıyoruz” dedi.
BARIŞÇI VİZYONA DÖNÜN
Çavuşoğlu konuşmasından sonra söz alan HDP’li Garo Paylan, “Bütün dünyanın terör örgütü saydığı IŞİD ve El Kaide’nin finansmanıyla ilgili etkin mücadele etmediğiniz için ülkemiz gri liste ye girdi. Şimdi, ben ‘AKP, terörün finansmanına göz yumdu’ desem, doğru bir şey söylemiş olur muyum? Olmam. Neden? Çünkü AKP’ye oy veren milyonlarca yurttaşımız var, AKP’nin vekilleri var, yöneticileri var. Birkaç kişinin yanlışı yüzünden tüm AKP’lilere böyle bir ithamda bulunmam ama siz partimize ‘Terör örgütünün güdümündeki parti’ diyebildiniz. Bu ifadenizi reddediyorum ve sizi bu ifadenizden dolayı kınıyorum. Türkiye’nin en demokratik siyasi partisiyiz ve size de tekrar ‘barışçı bir vizyona dönmeniz’ çağrısını yapıyorum. Çünkü bu, Türkiye’nin hem huzuru meselesidir hem de refahı meselesidir ama söylediğiniz ifadeyle Türkiye’nin toplumsal barışına zarar verdiğinizi düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Bütçe AKP ve MHP’nin oylarıyla kabul edildi.
MA
